Lp.

Temat lekcji

Nowa podstawa programowa

Cele szczegółowe kształcenia i wychowania

Materiał nauczania

Proponowane procedury osiągania celów

1.

Wspólnota domu, serca i myśli – funkcje rodziny

Wymagania ogólne: I Wymagania szczegółowe: I.4, 8

Uczeń potrafi: • przedstawić treści, które będą przedmiotem zajęć wychowania do życia w rodzinie, • wzbudzić refleksję nt. przedstawionych celów zajęć WDŻ, • wspólnie tworzyć kontrakt dotyczący zasad pracy na lekcjach WDŻ, • nazwać podstawowe funkcje rodziny. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę zajęć prorodzinnych w nauczaniu szkolnym, • konieczność dostosowania się do wspólnie ustalonych zasad pracy na lekcjach WDŻ.

1. Poznajmy się. Krótka prezentacja nauczyciela i uczniów. 2. Dojrzewanie (pokwitanie) – ważny okres w życiu człowieka. 3. Udział rodziny i szkoły w przygotowaniu uczniów do podjęcia przyszłych ról życiowych. 4. Krótka prezentacja treści na lekcjach WDŻ. 5. Podstawowe zasady, które będą obowiązywały na zajęciach WDŻ, np.: angażuję się w zajęcia, słucham uważnie, co mówią inni, nie przerywam itp. 6. Sposoby gratyfikacji za aktywność i pracę na zaję- ciach WDŻ. 7. Wspólnota domu, serca i myśli, czyli o funkcjach rodziny (wprowadzenie).

• Poznajmy się: autoprezentacja nauczyciela; ćwiczenie integracyjne. • Pogadanka nt. celowości zajęć WDŻ i tematów, które będą poruszane na lekcjach. • Wspólne ustalenie podstawowych zasad pracy na zajęciach WDŻ (kontrakt). • Miniwykład nauczyciela nt. funkcji rodziny i zapowiedź tematyki najbliższych lekcji.

2.

Witaj w domu – funkcje prokreacyjna i opiekuńcza

Wymagania ogólne: I, II Wymagania szczegółowe: I.4,8 IV.4

Uczeń potrafi: • wyjaśnić istotę funkcji prokreacyjnej rodziny, • nazwać stopnie pokrewieństwa i wyjaśnić wielopokoleniowość rodziny, • wskazać znaczenie funkcji opiekuńczej rodziny ze szczególnym uwzględnieniem jej roli w opiece nad najsłabszymi: dziećmi i ludź- mi w podeszłym wieku, • przedstawić najważniejsze potrzeby w rodzinie: miłości i akceptacji najbliższych. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę okazywania wdzięczności rodzicom za ich trud związany z opieką nad dziećmi, • rolę empatii i altruizmu wobec innych.

1. Gdy rodzina się rozrasta – funkcja prokreacyjna. • dziecko – owocem miłości rodziców, • potomstwo – nowi członkowie rodziny; biologiczna ciągłość; rodzina wielopokoleniowa, • rodzina – podtrzymaniem szerszych ludzkich zbiorowości, np. społeczeństw, narodu. 2. Dawanie i branie w rodzinie – wyrazem wspólnoty miłości. 3. Rola rodziny w opiece nad najmłodszymi i najstarszymi jej członkami.

• Pogadanka. • Emisja filmu „Witaj w domu”. • Rozmowa kierowana po filmie nt. funkcji prokreacyjnej i opiekuńczej rodziny. • Ćwiczenie „mówiąca ściana”. • Mapa mentalna: „Jak mogę włączyć się w rodzinne dawanie?”.

3.

Zasady i normy – funkcje wychowawcza i socjalizacyjna

Wymagania ogólne: I, II Wymagania szczegółowe: I.4, 6, 8, 9, 11

Uczeń potrafi: • wzbudzić refleksję nad swoim zachowaniem w rodzinie, i poza nią, • uzasadnić, dlaczego należy zachowywać się uprzejmie, taktownie wobec innych, • rozróżnić zachowania naganne od nienagannych. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę podjęcia samowychowania i samorozwoju, • satysfakcję, jakiej doznajemy podczas podejmowania właściwych decyzji i odpowiedzialnych wyborów.

1. Funkcja wychowawcza rodziny jako wzajemne uczenie się i współtworzenie kultury bycia, uprzejmości, taktu, współodczuwania, pomocy i miłości. 2. Proces samowychowania jako: • refleksja o sobie i dokonywanych wyborach, • umiejętność podejmowania właściwych decyzji, • wybór wzorców (autorytetów), • umiejętność rezygnacji ze swojej wygody na rzecz bliskich osób.

• Pogadanka: Dlaczego proces samowychowania jest trudny, aczkolwiek bardzo potrzebny? • Zdanie niedokończone: „Wychowywać siebie, to znaczy...”. • Emisja filmu pt. „Babcia to babcia”. • Rozmowa po filmie: dlaczego wychowanie dziecka na człowieka szlachetnego nie jest łatwe? • Debata: postawy społecznie akceptowalne (altruizm) i nieakceptowalne (egoizm). • Kalambury: powiedzenia i przysłowia nt. pracy. • Burza mózgów: dlaczego włączenie się w czynności i prace domowe jest istotne?

4.

Miłość, która scala – funkcje psychiczno-uczuciowa i kontrolna

Wymagania ogólne: I, II Wymagania szczegółowe: I.5, 7, 8, 9, 11

Uczeń potrafi: • nazwać i przedstawić istotę pojęć: wrażliwość, miłość, empatia, altruizm, • opisać przejawy troski rodzicielskiej o dzieci w realizacji funkcji kontrolnej. Uczeń uświadomi sobie: • istotę samowychowania i rozwoju społecznego, • troskę rodziców o dzieci i stawianie im wymagań.

1. Różne postawy członków rodziny wobec siebie. 2. Zachowania empatyczne a obojętne. 3. Rola rodziców w wychowaniu dzieci do umiejętności współodczuwania. 4. Praca nad swoim charakterem. 5. Istotne znaczenie funkcji kontrolnej rodziny w wychowaniu dzieci.

Pogadanka nt. rodziny, w której możemy być sobą i o wszystkim porozmawiać. • Burza mózgów: na czym polega miłość w rodzinie. • Debata o znaczeniu funkcji kontrolnej w rodzinie. • Praca plastyczna „Mój dom”

5.

Jesteśmy razem – funkcje rekreacyjno-towarzyska, kulturowa i ekonomiczna

Wymagania ogólne: I, II Wymagania szczegółowe: I.4, 6, 7, 8, 9, 10, 11

Uczeń potrafi: • uzasadnić potrzebę podtrzymywania więzi z bliższą i dalszą rodziną oraz znajomymi, • opisać sposoby spędzania czasu wolnego w rodzinie, • wymienić akcje charytatywne i sposoby działania wolontariatu. Uczeń uświadomi sobie: • wysiłek rodziców w zapewnieniu potrzeb bytowych rodziny, • walory czynnego odpoczynku, • potrzebę rezygnacji z postawy roszczeniowej i niektórych zachcianek.

1. Dobrze zagospodarowany wolny czas – realizacją funkcji rekreacyjno-towarzyskiej rodziny. 2. Spotkania rodzinne w szerszym gronie – okazją do przekazywania tradycji i wzmocnienia więzi. 3. Wzajemne obdarzanie, szczególnie własnoręcznie wykonanymi upominkami – dużą satysfakcją i radością. 4. Potrzeby bytowe – funkcja ekonomiczna rodziny. 5. Umiejętność dzielenia się z innymi (akcje charytatywne, wolontariat)

• Mówiąca ściana nt. sposobów spędzania wolnego czasu w rodzinie. • Emisja filmu „Tak, zaoszczędziłem!”. • Rozmowa po filmie. • Ćwiczenie: „Planowanie, planowanie”. • Rozmowa kierowana nt. akcji charytatywnych i wolontariatu

6.

Człowiek istota płciowa

Wymagania ogólne: V Wymagania szczegółowe: II 3, 4, 5

Uczeń potrafi: • określić odrębność płci biologicznej, psychicznej i społecznej, • dostrzec i omówić zagadnienie równości płci, • przedstawić istotę uzupełniania się płci (komplementarność). Uczeń uświadomi sobie: • celowość płciowości człowieka – rodzicielstwo, • różne role mężczyzn i kobiet i ich uzupełnianie się.

1. Płciowość człowieka w aspekcie biologicznym, psychicznym i społecznym. 2. Rola rodziców w traktowaniu dziecka jako istoty płciowej. 3. On i ona w różnych i toż- samych rolach. 4. Komplementarność (wzajemne uzupełnianie się) płci. 5. Równoprawność i równorzędność osób.

• Miniwykład nauczyciela o istotnym okresie adolescencji w budowaniu dojrzałości i tożsamości płciowej. • Burza mózgów: jak język, kultura i tradycja odróżniają świat męski i kobiecy. • Emisja filmu „Przecież jesteś dziewczyną!”. • Rozmowa po filmie. • Pogadanka: jak dziś postrzegane są role kobiece i męskie oraz jakim ulegają przeobrażeniom. • Ćwiczenie: „aby w domu było lepiej

7.

Przekazywanie życia (dla grupy dziewcząt)

Wymagania ogólne: V, VI Wymagania szczegółowe: III.1, 2, 3

Uczennica potrafi: • określić, czym jest macierzyństwo i ojcostwo, • wskazać perspektywę swojego psychofizycznego rozwoju w celu podjęcia przyszłych ról związanych z macierzyństwem. • opisać budowę układu rozrodczego kobiety i mężczyzny, • omówić funkcjonowanie układu rozrodczego dojrzewającej dziewczyny i dojrzewającego chłopca. Uczennica uświadomi sobie: • potrzebę przygotowania się do podjęcia przyszłych ról małżeńskich i rodzinnych.

1. Okres dojrzewania czasem przygotowania się organizmu kobiety i mężczyzny do podjęcia w przyszłości funkcji macierzyńskiej i ojcowskiej. 2. Budowa żeńskiego układu rozrodczego. 3. Budowa męskiego układu rozrodczego. 4. Funkcjonowanie układu rozrodczego kobiety. 5. Zapłodnienie początkiem życia nowego człowieka; warunki, jakie muszą zaistnieć, aby poczęło się dziecko.

• Pogadanka nt. przygotowania się układu rozrodczego adolescentów do podjęcia przyszłych ról matki i ojca. • Emisja filmu pt. „To ze mną też tak będzie?”. • Rozmowa po filmie. • Wykład zobrazowany planszami „Płodność człowieka. Podstawy biomedyczne” lub prezentacją multimedialną „Twoja i moja historia”: budowa i funkcjonowanie układu płciowego kobiety i mężczyzny

8.

Przekazywanie życia (dla grupy chłopców)

Wymagania ogólne: V, VI Wymagania szczegółowe: III.1, 2, 3

Uczeń potrafi: • określić, czym jest ojcostwo i macierzyństwo, • wskazać perspektywę swojego psychofizycznego rozwoju w celu podjęcia przyszłych ról związanych z ojcostwem. • opisać budowę układu rozrodczego mężczyzny i kobiety, • omówić funkcjonowanie układu rozrodczego dojrzewającego chłopca i dojrzewającej dziewczyny. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę przygotowania się do podjęcia przyszłych ról mał- żeńskich i rodzinnych.

1. Okres dojrzewania czasem przygotowania się organizmu mężczyzny i kobiety do podjęcia w przyszłości funkcji ojcowskiej i macierzyńskiej. 2. Budowa męskiego układu rozrodczego. 3. Budowa żeńskiego układu rozrodczego. 4. Funkcjonowanie układu rozrodczego mężczyzny. 5. Zapłodnienie początkiem życia nowego człowieka; warunki, jakie muszą zaistnieć, aby poczęło się dziecko

• Pogadanka nt. przygotowania się układu rozrodczego adolescentów do podjęcia przyszłych ról ojca i matki. • Emisja filmu pt. „To ze mną też tak będzie?”. • Rozmowa po filmie. • Wykład zobrazowany planszami „Płodność człowieka. Podstawy biomedyczne” lub prezentacją multimedialną: budowa i funkcjonowanie układu płciowego kobiety i mężczyzny

9.

U progu dojrzewania (dla grupy dziewcząt)

Wymagania ogólne: III, IV Wymagania szczegółowe: II.1, 3, 4, 7

Uczennica potrafi: • opisać charakterystyczne przemiany zachodzące w organizmie dziewczynki w okresie dojrzewania, • scharakteryzować zmiany zachodzące w okresie dojrzewania u chłopców, • podać charakterystyczne cechy zmian psychicznych w okresie pokwitania, • przyjąć i zaakceptować procesy fizyczne zachodzące u adolescentki, • zrozumieć, że każdy organizm ma swój indywidualny rytm dojrzewania, • scharakteryzować właściwy sposób odżywiania i trybu życia według zasad higieny. Uczennica uświadomi sobie, że: • niektóre cechy osobnicze (np. wzrost, wielkość biustu, kobiece kształty) są dziedziczne, nie mamy wpływu na ich wygląd i proporcje, • organizm każdej dziewczynki ma swój własny rytm dojrzewania, • powinna zapewnić swemu organizmowi odpowiednie warunki do harmonijnego rozwoju

1. Wpływ hormonów na zmiany zachodzące w organizmie. 2. „Huśtawka emocjonalna”, czyli zmiany nastroju – typowe dla adolescentów. 3. Osobnicze cechy (wzrost, figura, wielkość i kształt biustu) a dziedziczenie ich po rodzicach. 4. Indywidualne tempo rozwoju; pierwsze zmiany fizyczne, najczęściej między 11. a 14. rokiem życia. 5. Podstawowe informacje dotyczące dojrzewania chłopców. 6. Wpływ trybu życia nastolatki (ruch, odżywianie, sen) na jej rozwój.

• Miniwykład nauczyciela nt. burzy hormonalnej w okresie pokwitania i pierwszych objawów dojrzewania u dziewczynki. • Projekcja filmu „Nie wiem, co myśleć?”. • Rozmowa po filmie. • Wykład nauczyciela z prezentacją multimedialną lub planszami nt. przemian fizjologicznych zachodzących w organizmie dziewczynki.

10.

U progu dojrzewania (dla grupy chłopców)

Wymagania ogólne: III, IV Wymagania szczegółowe: II.1, 3, 4, 7

Uczeń potrafi: • opisać charakterystyczne przemiany zachodzące w organizmie chłopca w okresie dojrzewania, • scharakteryzować zmiany zachodzące w okresie dojrzewania u dziewczynki, • podać charakterystyczne cechy zmian psychicznych w okresie pokwitania, • przyjąć i zaakceptować procesy fizyczne zachodzące u adolescenta, • zrozumieć, że każdy organizm ma swój indywidualny rytm dojrzewania, • scharakteryzować właściwy sposób odżywiania i trybu życia według zasad higieny. Uczeń uświadomi sobie, że: • niektóre cechy osobnicze (np. wzrost, męska sylwetka) są dziedziczne, nie mamy wpływu na ich wygląd i proporcje, • organizm każdego chłopca ma swój własny rytm dojrzewania, • powinien zapewnić swemu organizmowi odpowiednie warunki do harmonijnego rozwoju.

1. Wpływ hormonów na zmiany zachodzące w organizmie. 2. „Huśtawka emocjonalna”, czyli zmiany nastroju typowe dla adolescentów. 3. Osobnicze cechy (wzrost, męska sylwetka) a dziedziczenie ich po rodzicach. 4. Indywidualne tempo rozwoju; pierwsze zmiany fizyczne, najczęściej między 12. a 14. rokiem życia. 5. Podstawowe informacje dotyczące dojrzewania dziewcząt. 6. Wpływ trybu życia nastolatka (ruch, odżywianie, sen) na jego rozwój

• Miniwykład nauczyciela nt. burzy hormonalnej w okresie pokwitania i pierwszych objawów dojrzewania u chłopca. • Projekcja filmu: „Nie wiem, co myśleć?”. • Rozmowa po filmie. • Wykład nauczyciela z prezentacją multimedialną nt. przemian fizjologicznych zachodzących w organizmie chłopca. • Rozmowa po filmie.

11.

Rodzi się dziecko (dla grupy dziewcząt)

Wymagania ogólne: I, II, V Wymagania szczegółowe: I.1, 6, 8 II.9 V.7

Uczennica potrafi: • krótko scharakteryzować okres ciąży, • opisać kolejne etapy rozwoju dziecka od poczęcia do narodzin, • wymienić zasady higienicznego trybu życia matki oczekującej dziecka, • uzasadnić, dlaczego miłość matki i ojca do noworodka jest tak ważna. Uczennica uświadomi sobie: • wartość życia ludzkiego od poczęcia, • potrzebę otaczania troską i miłością matki oczekującej dziecka, • gotowość pomocy rodzicom w sytuacji powrotu mamy ze szpitala i przyjęcie brata lub siostry do rodziny

1. Poczęcie – początkiem życia człowieka. 2. Fazy rozwoju prenatalnego dziecka. 3. Ciąża: czas trwania; higieniczny tryb życia matki; szkoła rodzenia. 4. Poród – zadaniem dla kobiety, ale również dla mężczyzny. 5. Karmienie naturalne dziecka. 6. Przyjęcie dziecka do rodziny; pomoc starszego rodzeństwa.

• Wykład z prezentacją „Twoja i moja historia” nt. poczęcia i początków rozwoju życia człowieka. • Emisja fragmentów filmu „Cud miłości” lub „Od poczęcia dziecko” – fazy rozwoju prenatalnego. • Ćwiczenie utrwalające wiedzę o rozwoju dziecka w łonie matki. • Rozmowa kierowana nt. cią- ży i higienicznego trybu życia matki. • Miniwykład nt. porodu. • Pogadanka: dlaczego karmienie naturalne jest tak ważne? • Ćwiczenie: „Gdy powiększa się rodzina”. • „Burza mózgów”: Jak można pomóc rodzicom w opiece nad młodszym rodzeństwem?

12.

Rodzi się dziecko (dla grupy chłopców)

Wymagania ogólne: I, II, V Wymagania szczegółowe: I.1, 6, 8 II.9 V.7

Uczeń potrafi: • krótko scharakteryzować okres ciąży, • opisać kolejne etapy rozwoju dziecka od poczęcia do narodzin, • wymienić zasady higienicznego trybu życia matki oczekującej dziecka, • uzasadnić, dlaczego miłość matki i ojca do noworodka jest tak ważna. Uczeń uświadomi sobie: • wartość życia ludzkiego od poczęcia, • potrzebę otaczania troską i miłością matki oczekującej dziecka, • gotowość pomocy rodzicom w sytuacji powrotu mamy ze szpitala i przyjęcie brata lub siostry do rodziny.

1. Poczęcie – początkiem życia człowieka. 2. Fazy rozwoju prenatalnego dziecka. 3. Ciąża: czas trwania; higieniczny tryb życia matki; szkoła rodzenia. 4. Poród – zadaniem dla kobiety, ale również dla mężczyzny. 5. Karmienie naturalne dziecka. 6. Przyjęcie dziecka do rodziny; pomoc starszego rodzeństwa.

Wykład z prezentacją „Twoja i moja historia” nt. poczęcia i początków rozwoju życia człowieka. • Emisja fragmentów filmu „Cud miłości” lub „Od poczę- cia dziecko” – fazy rozwoju prenatalnego. • Ćwiczenie utrwalające wiedzę o rozwoju dziecka w łonie matki. • Rozmowa kierowana nt. ciąży i higienicznego trybu życia matki. • Miniwykład nt. porodu. • Pogadanka – dlaczego karmienie naturalne jest tak ważne? • Ćwiczenie: „Gdy powiększa się rodzina”. • „Burza mózgów” – Jak można pomóc rodzicom w opiece nad młodszym rodzeństwem?

13.

Intymność (dla grupy dziewcząt

Wymagania ogólne: V Wymagania szczegółowe: III.4

Uczennica potrafi: • określić, czym jest intymność, • rozróżnić kontakty społeczne, które wymagają różnych stopni bliskości fizycznej, • uzasadnić potrzebę nieufności i dystansu wobec obcych ludzi, • wskazać na potrzebę zachowania intymności i nietykalności osobistej. Uczennica uświadomi sobie: • wartość zachowania intymności, • prawo każdego człowieka do szacunku jego ciała i godności osobistej.

1. Rozróżnienie kontaktów społecznych, które wymagają różnych stopni bliskości fizycznej. 2. Pojęcie intymności i wstydu; wstyd jako ochrona przed uprzedmiotowieniem osoby ludzkiej. 3. Prawo człowieka do intymności i nietykalności osobistej. 4. Sytuacje naturalne bliskości fizycznej, np. u lekarza. 5. Przysłanianie nagości (uwarunkowanie klimatyczne, dziedzictwo kulturowe). 6. Strefa intymności barierą dla świata obcych.

• Drama: Moje granice. • Pogadanka lub miniwykład nt. rozróżnienia kontaktów społecznych o różnym stopniu bliskości fizycznej, np. w rodzinie, w małżeń- stwie (absorpcja wstydu przez miłość). • Ćwiczenie: „Kto bliższy sercu?” • Miniwykład nt. nagości w sytuacjach naturalnych: zabiegi higieniczne, kontakty ze służbą zdrowia.

14.

Intymność (dla grupy chłopców)

Wymagania ogólne: V Wymagania szczegółowe: III.4

Uczeń potrafi: • określić, czym jest intymność, • rozróżnić kontakty społeczne, które wymagają różnych stopni bliskości fizycznej, • uzasadnić potrzebę nieufności i dystansu wobec obcych ludzi, • wskazać na potrzebę zachowania intymności i nietykalności osobistej. Uczeń uświadomi sobie: • wartość zachowania intymności, • prawo każdego człowieka do szacunku jego ciała i godności osobistej

1. Rozróżnienie kontaktów społecznych, które wymagają różnych stopni bliskości fizycznej. 2. Pojęcie intymności i wstydu; wstyd jako ochrona przed uprzedmiotowieniem osoby ludzkiej. 3. Prawo człowieka do intymności i nietykalności osobistej. 4. Sytuacje naturalne bliskości fizycznej, np. u lekarza. 5. Przysłanianie nagości (uwarunkowanie klimatyczne, dziedzictwo kulturowe). 6. Strefa intymności – barierą dla świata obcych.

• Drama: Moje granice. • Pogadanka lub miniwykład nt. rozróżnienia kontaktów społecznych o różnym stopniu bliskości fizycznej, np. w rodzinie, w małżeń- stwie (absorpcja wstydu przez miłość). • Ćwiczenie „Kto bliższy sercu?”. • Miniwykład nt. nagości w sytuacjach naturalnych: zabiegi higieniczne, kontakty ze służbą zdrowia.

15.

Obrona własnej intymności (dla grupy dziewcząt)

Wymagania ogólne: V Wymagania szczegółowe: III.4

Uczennica potrafi: • wymienić sytuacje, które mogą być krępujące i które zawstydzają, • określić sposoby właściwej reakcji, gdy ktoś próbuje naruszyć sferę intymności. Uczennica uświadomi sobie, że: • należy natychmiast zgłaszać sytuacje, w których grozi skrzywdzenie, • należy zachować czujność w kontaktach z osobami nieznajomymi

1. Sytuacje, które mogą naruszać naszą intymność. 2. Sposoby możliwych zachowań, jeśli ktoś próbuje przekroczyć sferę intymności: ucieczka, brak zgody, zgłoszenie dorosłym, policji. 3. Potrzeba dystansu wobec obcych ludzi

• Rozmowa kierowana nt. róż- nych sytuacji, w których łamane jest prawo intymności i o potrzebie zachowania dystansu wobec obcych ludzi. • Ćwiczenie: „Prawo człowieka do godności i intymności”. • Praca w grupach ćwiczenie asertywności: co powiem, jak się zachowam, gdy np. ktoś obcy zaprasza mnie do swojego domu; chce ofiarować upominek; proponuje przejażdżkę samochodem itp. • Miniwykład: sytuacje i miejsca niebezpieczne; jak ich unikać.

16.

Obrona własnej intymności (dla grupy chłopców)

Wymagania ogólne: V Wymagania szczegółowe: III.4

Uczeń potrafi: • wymienić sytuacje, które mogą być krępujące i które zawstydzają, • określić sposoby właściwej reakcji, gdy ktoś próbuje naruszyć sferę intymności. Uczeń uświadomi sobie, że: • należy natychmiast zgłaszać sytuacje, w których grozi skrzywdzenie, • zachować czujność w kontaktach z osobami nieznajomymi.

1. Sytuacje, które mogą naruszać naszą intymność. 2. Sposoby możliwych zachowań, jeśli ktoś pró- buje przekroczyć sferę intymności: ucieczka, brak zgody, zgłoszenie dorosłym, policji. 3. Potrzeba dystansu wobec obcych ludzi.

• Rozmowa kierowana nt. róż- nych sytuacji, w których łamane jest prawo intymności i o potrzebie zachowania dystansu wobec obcych ludzi. • Ćwiczenie: „Prawo człowieka do godności i intymności”. • Praca w grupach –ćwiczenie asertywności: co powiem, jak się zachowam, gdy np. ktoś obcy zaprasza mnie do swojego domu; chce ofiarować upominek; proponuje przejażdżkę samochodem itp. • Miniwykład: sytuacje i miejsca niebezpieczne; jak ich unikać.

17.

Koleżeństwo

Wymagania ogólne: II Wymagania szczegółowe: II.8 VI.3, 6, 7

określić, co to znaczy „być dobrym kolegą”, „dobrą koleżanką”, • uzasadnić, że koleżeństwo przygotowuje do dojrzałej przyjaźni i miłości, • rozeznać cechy charakteryzujące różnych liderów (tych, których warto uznać za przywódców i tych, których należy unikać). Uczeń uświadomi sobie, że: • obawy rodziców związane z wyborem kolegów i koleżanek mają swoje uzasadnienie, • w pewnych sytuacjach należy być asertywnym.

1. Atuty koleżeństwa; umiejętność tworzenia relacji międzyludzkich. 2. Istota koleżeństwa; czym jest koleżeństwo? 3. Cechy dobrego kolegi / dobrej koleżanki. 4. Koleżeństwo – różne oddziaływania na młodego człowieka. 5. Lider grupy – jaki może być?; jakiego można uznać za autorytet? 6. Asertywność; dlaczego czasem trzeba odmawiać?

• Pogadanka nt. istoty koleżeństwa. • Emisja filmu „Co kolega może? Co kolega powinien?”. • Rozmowa po filmie: „O co trzeba się starać, aby być dobrym i lubianym kolegą / koleżanką? • Miniwykład nauczyciela nt. znaczenia koleżeństwa w przygotowaniu do dojrzałej przyjaźni i miłości. • Pogadanka nt. różnych liderów grup. • Drama: uczymy się odmawiać z szacunkiem. • Ćwiczenie: Jak pozostać sobą.

18.

Dobre wychowanie

Wymagania ogólne: II. Wymagania szczegółowe I.7, 12 VI.4

Uczeń potrafi: • uzasadnić, dlaczego zwroty grzecznościowe (np. proszę, dziękuję, przepraszam) ułatwiają życie, • przedstawić dobre maniery w praktyce: w relacjach z najbliższymi, w domu, szkole i miejscach publicznych, • określić dobór stosownego ubioru w różnych miejscach i sytuacjach. Uczeń uświadomi sobie, że: • znajomość zasad dobrego wychowania jest przydatna w życiu każdego, również młodego człowieka.

1. Zasady dobrego wychowania, dobre maniery, savoir-vivre – istotnymi wartościami w procesie wychowania i bezkonfliktowego życia w społeczności ludzkiej. 2. Savoir-vivre – sztuką życia w różnych sytuacjach: • w życiu rodzinnym, • w szkole, • w miejscach publicznych, np. w środkach komunikacji, w kinie, teatrze, w sklepie. 3. Odpowiedni ubiór w róż- nych sytuacjach życiowych; umiar i schludność.

Pogadanka wprowadzająca nt. dobrych manier. • Wykład nauczyciela o zasadach zachowania się w różnych sytuacjach życiowych. • Drama – scenki z niestosownymi i stosownymi zachowaniami w miejscach publicznych i w domu. • Emisja filmu „Wstęp tylko w strojach wieczorowych”. • Rozmowa po filmie. • Debata nt. ubioru uczniów. Stosowne i niestosowne ubranie w konkretnych sytuacjach. • Ćwiczenie – praca w grupach: „Katalog dobrych manier”.

19.

Internet świat prawdziwy czy nieprawdziwy?

Wymagania ogólne: VII. Wymagania szczegółowe: VI.8, 9

Uczeń potrafi: • wymienić korzyści, które daje korzystanie z internetu, • określić różne możliwości spędzenia czasu wolnego – w świecie wirtualnym i również w rzeczywistym, • omówić zasady dobrego wychowania w internecie, • przedstawić zjawisko uzależnienia od internetu. Uczeń uświadomi sobie: • wartości, ale i zagrożenia, które niesie ze sobą korzystanie z internetu, • potrzeba świadomego i odpowiedzialnego korzystania ze środków społecznego przekazu.

1. Internet – wynalazkiem XX wieku. 2. Zalety internetu – korzyści w zdobywaniu wiedzy i utrzymywanie relacji międzyludzkich. 3. Czas wolny i rozrywki w internecie i w realu. Jak wyważyć proporcje? 4. Savoir-vivre w internecie. 5. Jak nie dać się wciągnąć w sieć – czyli o niebezpieczeństwie uzależnienia od internetu.

Pogadanka nt. historii mediów elektronicznych oraz korzyści, jakie niosą. • Zapowiedź i emisja filmu „Spotkamy się w realu”. • Rozmowa po filmie. • Ćwiczenie: „Internet – dobrodziejstwo i zagrożenie”. • Praca w grupach – „drzewo decyzyjne”

NR

lekcji

Temat lekcji

Cele szczegółowe kształcenia i wychowania

1.

Gdzie dom, tam serce twoje

Uczeń potrafi: • przedstawić – w zarysie – zagadnienia, które będą omawiane na lekcjach WDŻ w klasie V, • omówić zasady pracy na lekcjach WDŻ, • wymienić komponenty szczęścia rodzinnego, jak: okazywanie sobie szacunku, życzliwości, uprzejmości, wdzięczności, uczynności, itp. • uzasadnić potrzebę włączenia się wszystkich członków rodziny w budowanie prawidłowych relacji rodzinnych. Uczeń uświadomi sobie, że: • jego odpowiedzialność i działania także przyczyniają się do tworzenia dobrej atmosfery w rodzinie.

2.

Rodzina – moje okno na świat

Uczeń potrafi: • opisać rolę rodziny w zdobywaniu i poszerzaniu wiedzy o bliższym i dalszym otoczeniu, o świecie, o człowieku i o życiu, • opisać, na czym polega pomoc rodziców i dziadków w przyswajaniu norm moralnych oraz w rozwijaniu talentów i zdolności, • wskazać na oddziaływanie rodziców, dziadków, rodzeństwa w kształtowaniu pozytywnych postaw, np. empatii, miłości, szczerości, prawdomówności, itp. Uczeń uświadomi sobie: • rolę rodziców, dziadków, rodzeństwa w przyswajaniu norm moralnych i zgodnych z nimi zachowań

3.

Emocje i uczucia

dostrzec bogactwo stanów emocjonalnych i uczuciowych towarzyszących życiu człowieka, • określić różnice między emocjami a uczuciami, • nazwać różne sposoby wyrażania emocji i uczuć, • opisać biegunowość i stopień natężenia procesów emocjonalno-uczuciowych, • wymienić rodzaje uczuć, • określić rolę uczuć w życiu człowieka. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę wypracowania samokontroli i formułowania komunikatów społecznie akceptowalnych, m.in. komunikatu „ja”.

4.

Porozmawiajmy

Uczeń potrafi: • określić, czym jest komunikacja międzyosobowa, • zdefiniować komunikację werbalną i niewerbalną, • dostrzec atuty sztuki porozumiewania się w rodzinie, • wskazać wagę miłości, szacunku i posłuszeństwa dzieci w rodzinie, • określić, czym jest konflikt w rodzinie, • przedstawić potrzebę rozwiązywania konfliktów oraz przepraszania i przebaczania. Uczeń uświadomi sobie, że: • za dobrą atmosferę w rodzinie odpowiadają wszyscy jej członkowie.

5.

Święta coraz bliżej

Uczeń potrafi: • przedstawić wydarzenia rodzinne i rocznice, które najczęściej świętujemy i o których trzeba pamiętać, • wymienić święta religijne, narodowe, regionalne, • opisać sposoby przygotowania się i obchodzenia świąt, • scharakteryzować atmosferę świąt, • wskazać wartości, które daje nam świętowanie. Uczeń uświadomi sobie: • swoją rolę w tworzeniu atmosfery świętowania, w przygotowaniu świąt i rozwijaniu inwencji twórczej z tej okazji.

6.

Zaplanuj odpoczynek

Uczeń potrafi: • zaplanować czas na zajęcia domowe, szkolne i rekreację, • wskazać sposoby spędzania wolnego czasu, • dostrzec atuty dobrze zorganizowanego odpoczynku, • opisać korzyści z aktywnego odpoczynku, • określić wagę kontaktów człowieka z przyrodą i światem kultury, • uzasadnić potrzebę rozwijania swoich pasji, zainteresowań i hobby. Uczeń uświadomi sobie, że: • umiejętność zorganizowania czasu wolnego przywraca siły, wzmacnia kontakty międzyludzkie i jest okazją do samorozwoju.

7.

Mądry wybór w świecie gier

Uczeń potrafi: • scharakteryzować zjawisko gier komputerowych jako popularny sposób spędzania wolnego czasu, • wskazać na atrakcyjność gier komputerowych dostarczających silnych emocji, • określić rodzaje gier komputerowych, • wymienić pozytywne skutki gier komputerowych, • omówić zagrożenia i wskazać negatywne oddziaływania gier komputerowych. Uczeń uświadomi sobie, że: • powinien ustalić racjonalne zasady korzystania z gier komputerowych.

8.

Uprzejmość i uczynność

wskazać, na czym polega istota uprzejmości i uczynności, • uzasadnić, dlaczego uczynność, dobroć oraz uprzejmość sprzyjają pogłębianiu relacji międzyludzkich, • przedstawić, dlaczego uczynność, dobroć i uprzejmość są istotne w kontaktach z osobami z niepełnosprawnością, • dostrzec w osobach z niepełnosprawnościami wartościowych partnerów w koleżeństwie i przyjaźni. Uczeń uświadomi sobie, że: • uczynność, uprzejmość i dobroć sprzyjają tworzeniu i pogłębianiu relacji międzyludzkich.

9.

Poszukiwany: przyjaciel

Uczeń potrafi: • zdefiniować pojęcie przyjaźni, • wskazać istotę i znaczenie przyjaźni w życiu człowieka, • omówić warunki przyjaźni, • wymienić cechy dobrego przyjaciela, • uzasadnić, dlaczego przyjaźń sprzyja rozwijaniu zainteresowań i pasji, • wskazać sposoby rozwijania przyjaźni. Uczeń uświadomi sobie, że: • przyjaźń daje szanse na rozwijanie empatii, życzliwości, zaufania, szczerości – czyli może stać się szkołą charakteru

10.

Moje ciało (lekcja dla grupy dziewcząt)

Uczennica potrafi: • wskazać na płciowość jako zespół cech i zachowań wymagających intymności i szacunku, • uzasadnić potrzebę akceptacji swojej płciowości, • wymienić i omówić funkcje płciowości, • uzasadnić potrzebę respektowania godności człowieka, również w aspekcie płci, • zaprezentować sposoby obrony własnej nietykalności, intymności i godności. Uczennica uświadomi sobie, że: • nikt nie może być traktowany przedmiotowo i poniżany.

11.

Moje ciało (lekcja dla grupy chłopców)

Uczeń potrafi: • wskazać na płciowość jako zespół cech i zachowań wymagających intymności i szacunku, • uzasadnić potrzebę akceptacji swojej płciowości, • wymienić i omówić funkcje płciowości, • uzasadnić potrzebę respektowania godności człowieka, również w aspekcie płci, • zaprezentować sposoby obrony własnej nietykalności, intymności i godności. Uczeń uświadomi sobie, że: • nikt nie może być traktowany przedmiotowo i poniżany

12

Dojrzewam (lekcja dla grupy dziewcząt)

Uczennica potrafi: • podać definicję pokwitania i wiek dziewcząt, w którym dochodzi do zmian w ich organizmach, • omówić zmiany fizyczne zachodzące w organizmie dziewczynki w tym okresie, • scharakteryzować proces rozwojowy cyklów miesiączkowych w okresie pokwitania. Uczennica uświadomi sobie, że: • każda dziewczynka ma swoje własne tempo rozwoju, które trzeba zaakceptować.

13

Dojrzewam (lekcja dla grupy chłopców)

Uczeń potrafi: • podać definicję pokwitania i wiek chłopców, w którym dochodzi do zmian w ich organizmach, • omówić zmiany fizyczne chłopców charakterystyczne dla okresu pokwitania. Uczeń uświadomi sobie, że: • każdy chłopiec ma swoje własne tempo rozwoju, które trzeba zaakceptować.

14

Dbam o higienę (lekcja dla grupy dziewcząt)

Uczennica potrafi: • przedstawić higienę jako zapewnienie najlepszych warunków do rozwoju fizycznego nastolatek, • uzasadnić potrzebę przestrzegania higienicznego trybu życia w celu ochrony zdrowia, • przestawić typowe problemy związane z higieną i dorastaniem, • wymienić podstawowe zasady higieny osobistej. Uczennica uświadomi sobie: • potrzebę wypracowania nawyków związanych z higienicznym trybem życia.

15

Dbam o higienę (lekcja dla grupy chłopców)

Uczeń potrafi: • przedstawić higienę jako zapewnienie najlepszych warunków do rozwoju fizycznego nastolatków, • uzasadnić potrzebę przestrzegania higienicznego trybu życia, • przestawić typowe problemy nurtujące chłopców w okresie dojrzewania, • wymienić podstawowe zasady higieny osobistej nastolatków. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę wypracowania nawyków związanych z higienicznym trybem życia.

16

Zdrowy styl życia (lekcja dla grupy dziewcząt)

Uczennica potrafi: • uzasadnić, dlaczego właściwe odżywianie i odpowiednia ilość snu mają wpływ na jej rozwój, • przestawić zasady zdrowego odżywiania, • omówić dobre nawyki żywieniowe, • uzasadnić potrzebę aktywności fizycznej. Uczennica uświadomi sobie, że: • tryb życia nastolatki decyduje o jej zdrowiu i kondycji fizycznej.

17

Zdrowy styl życia (lekcja dla grupy chłopców)

Uczeń potrafi: • uzasadnić, dlaczego właściwe odżywianie i odpowiednia ilość snu mają wpływ na jego rozwój, • przedstawić zasady zdrowego odżywiania, • omówić dobre nawyki żywieniowe, • uzasadnić potrzebę aktywności fizycznej. Uczeń uświadomi sobie, że: • tryb życia nastolatka decyduje o jego zdrowiu i kondycji fizycznej.

18

Zrozumieć siebie i innych (lekcja dla grupy dziewcząt

Uczennica potrafi: • scharakteryzować labilność emocjonalną nastolatek, • wyartykułować niepokoje związane z okresem dojrzewania, • przedstawić sytuacje, w których dochodzi do izolacji od rówieśników i unikania kontaktów towarzyskich, • wskazać potrzebę ustalania granic, tego, co wolno i czego nie wolno. Uczennica uświadomi sobie: • konieczność stawiania sobie granic i dokonywania odpowiedzialnych wyborów.

19

Zrozumieć siebie i innych (lekcja dla grupy chłopców

Uczeń potrafi: • scharakteryzować labilność emocjonalną nastolatków, • wskazać niepokoje, których doświadcza nastolatek, • przedstawić skłonność chłopców do zachowań agresywnych i walki o niezależność, • przedstawić sytuacje, w których dochodzi do izolacji od rówieśników i unikania kontaktów towarzyskich, • wskazać potrzebę ustalania granic, tego, co wolno i czego nie wolno. Uczeń uświadomi sobie: • konieczność stawiania sobie granic i dokonywania odpowiedzialnych wyborów.

Lp.

Temat lekcji

Nowa podstawa programowa

Cele szczegółowe kształcenia i wychowania

Materiał nauczania

Proponowane procedury osiągania celów

1.

Rozwój człowieka

Wymagania ogólne: I, II, IV Wymagania szczegółowe: I.4,6,8,11, II.2,8,9, III.1,2, IV.4,5, V.

Uczeń potrafi: • zwerbalizować swoje oczekiwania wobec zajęć WDŻ, • formułować reguły pracy na zaję- ciach WDŻ, • przedstawić fazy rozwoju człowieka od narodzin do późnej starości, • omówić charakterystyczne zmiany rozwojowe w kolejnych okresach życia człowieka, • opisać czynniki wspomagające i zaburzające rozwój fizyczny, psychiczny, duchowy i społeczny człowieka, • wskazać na mocne i słabsze strony różnych okresów życia człowieka. Uczeń uświadomi sobie: • istotną rolę rodziny w kształtowaniu postaw, tworzeniu hierarchii wartości oraz przyswajaniu norm i zgodnych z nimi zachowań.

1. Przygotowanie do podjęcia życiowych ról: męża, żony, ojca, matki. Udział rodziny i szkoły w tym przygotowaniu. 2. Zasady pracy na lekcjach WDŻ. 3. Rozwój człowieka od poczęcia do późnej starości. 4. Czynniki wspomagające i zaburzające rozwój człowieka w aspektach: fizycznym, psychicznym, duchowym i spo- łecznym. 5. Mocne i słabe strony każdego okresu życia. 6. Wspierająca rola rodziny w rozwoju i formacji jej członków.

• Informacja nauczyciela nt. proponowanych sposobów gratyfikacji pracy uczniów na lekcjach WDŻ. • Rozmowa kierowana nt. zasad pracy na lekcjach WDŻ. • Wykład z prezentacją multimedialną nt. rozwoju człowieka. • Rozmowa kierowana nt. charakterystycznych cech, jakie posiada człowiek i potrzebie wszechstronnego rozwoju. • Burza mózgów: czynniki wspierające i zaburzające rozwój człowieka. • Praca w grupach: mapa mentalna „Mocne i słabe strony człowieka w róż- nych okresach życia” (każ- da grupa analizuje wybrany etap życia)

2

Dojrzałość, to znaczy...

Wymagania ogólne: I, IV, VI Wymagania szczegółowe: I.1, I.11, II.2, VI.9

Uczeń potrafi: • wymienić kryteria dojrza- łości człowieka, • uzasadnić konieczność samowychowania. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę przygotowania się do podjęcia w przyszłości ról małżeńskich i rodzinnych, • że samowychowanie i samosterowanie może być satysfakcjonujące

1. Czas adolescencji okresem burzliwych przemian zachodzących w organizmie młodego człowieka. 2. Celowość tych przemian a perspektywa życia człowieka dojrzałego. 3. Kryteria dojrzałości człowieka: fizyczne, psychiczne (intelektualne, moralne, duchowe), społeczne, prawne. 4. Samowychowanie; samokształcenie, samosterowanie, samorealizacja.

• Emisja filmu „Okres dojrzewania – trudny, ale fascynujący”. • Rozmowa kierowana po filmie. • Wykład z prezentacją multimedialną: kryteria dojrzałości. • Debata: co to znaczy samowychowanie? • Mapa myśli: „Rzeźbienie charakteru”.

3

Dojrzewanie – rozwój fizyczny (dla grupy dziewcząt)

Wymagania ogólne: III Wymagania szczegó- łowe: II.1, II.3, II.4, IV.4, IV.7

Uczennica potrafi: • przedstawić hormonalną regulację procesów rozrodczych kobiety i mężczyzny, • opisać charakterystyczne zmiany zachodzące w organizmie dziewczyny w okresie adolescencji, • uzasadnić celowość zmian zachodzących w jej organizmie, • opisać charakterystyczne zmiany zachodzące w organizmie dojrzewającego chłopca, • uzasadnić potrzebę przestrzegania higienicznego trybu życia w okresie dojrzewania. Uczennica uświadomi sobie: • potrzebę akceptacji zmian zachodzących w okresie dojrzewania, • celowość przemian zachodzą- cych w jej organizmie w perspektywie przyszłych ról życiowych.

1. Hormonalna regulacja procesów rozrodczych. 2. Charakterystyczne zmiany zachodzące w organizmie dziewczyny w okresie pokwitania. 3. Krótka prezentacja zmian zachodzących w organizmie dojrzewającego chłopca. 4. Indywidualne tempo rozwoju. 5. Podstawowe zasady higieny w okresie dojrzewania: • właściwe odżywianie, • odpowiednia ilość snu, • aktywność fizyczna, • unikanie używek.

• Pogadanka wprowadzająca nt. okresu pokwitania. • Wykład nauczyciela (z prezentacją multimedialną) nt. dojrzewania dziewcząt. • Pogadanka: zasady higieny i zdrowego żywienia w okresie adolescencji. • Ćwiczenia: praca indywidualna.

4

Dojrzewanie – rozwój fizyczny (dla grupy chłopców)

Wymagania ogólne: III Wymagania szczegółowe: II.1, II.3, II.4, IV.4, IV.7

Uczeń potrafi: • przedstawić hormonalną regulację procesów rozrodczych mężczyzny i kobiety, • opisać charakterystyczne zmiany zachodzące w organizmie chłopca w okresie adolescencji, • uzasadnić celowość zmian zachodzą cych w jego organizmie, • opisać charakterystyczne zmiany zachodzące w organizmie dojrzewającej dziewczyny, • uzasadnić potrzebę przestrzegania higienicznego trybu życia w okresie dojrzewania. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę akceptacji zmian zachodzą- cych w okresie dojrzewania, • celowość przemian zachodzących w jego organizmie w perspektywie przyszłych ról życiowych.

1. Hormonalna regulacja procesów rozrodczych. 2. Charakterystyczne zmiany zachodzące w organizmie chłopca w okresie adolescencji, ich funkcje w perspektywie ojcostwa. 3. Krótka prezentacja zmian zachodzących w organizmie dojrzewającej dziewczyny i ich celowość. 4. Indywidualne tempo rozwoju. 5. Podstawowe zasady higieny w okresie dojrzewania: • właściwe odżywianie, • odpowiednia ilość snu, • aktywność fizyczna, • unikanie używek.

Pogadanka wprowadzająca nt. okresu pokwitania. • Wykład nauczyciela (z prezentacją multimedialną) nt. dojrzewania chłopców. • Pogadanka: zasady higieny i zdrowego żywienia w okresie adolescencji. • Ćwiczenia: praca indywidualna

5

Zmiany psychiczne w okresie dojrzewania (dla grupy dziewcząt)

Wymagania ogólne: III Wymagania szczegółowe: I.13, II.1, II.3, II.4, V.5, V.8, V.9

Uczennica potrafi: • rozpoznać i opisać typowe problemy i trudności występujące u dziewcząt w okresie dojrzewania, • znaleźć sposoby radzenia sobie z trudnościami występującymi w okresie adolescencji, • rozeznać sytuacje wymagające porady lekarza lub innych specjalistów, • podać niezbędne adresy, także internetowe oraz telefony w celu uzyskania porady i ewentualnej pomocy specjalistów. Uczennica uświadomi sobie, że: • w sytuacji napotkanych trudno- ści powinna zaufać rodzicom lub innym osobom i zwrócić się do nich z prośbą o pomoc, • istnieją specjalistyczne poradnie oraz instytucje, organizacje i stowarzyszenia, w których może uzyskać poradę i wsparcie.

1. Problemy dziewcząt związane z psychiką: • labilność emocjonalna, • pragnienie akceptacji, czułości i miłości, • niezgoda na zmiany fizyczne i wygląd (anoreksja i bulimia), • eksperymentowanie z samą sobą, np. samookaleczenia, ryzykowne zachowania. 2. Ambiwalencja uczuć i postaw. 3. Krytycyzm wobec dorosłych. 4. Poszukiwanie własnej tożsamości. 5. Możliwości wsparcia i pomocy: poradnie, stowarzyszenia itp.

Rozmowa kierowana nt. cytowanych listów i postów młodzieży (internet, prasa) dot. problemów nastolatków. • Praca z filmem. • Rozmowa kierowana: labilność emocjonalna dziewcząt. • Praca w parach: sporządzenie listy podmiotów oferujących pomoc z zasobów internetowych.

6

Zmiany psychiczne w okresie dojrzewania (dla grupy chłopców)

Wymagania ogólne: III Wymagania szczegółowe: I.13, II.1, II.3, II.4, V.5, V.8, V.9

rozpoznać i opisać typowe problemy i trudności występujące u chłopców w okresie dojrzewania, • znaleźć sposoby radzenia sobie z trudnościami występującymi w okresie adolescencji, • rozeznać sytuacje wymagające porady lekarza lub innych specjalistów, • podać niezbędne adresy, także internetowe oraz telefony w celu uzyskania porady i ewentualnej pomocy specjalistów. Uczeń uświadomi sobie, że: • w sytuacji napotkanych trudno- ści powinien zaufać rodzicom lub innym osobom i zwrócić się do nich z prośbą o pomoc, • istnieją specjalistyczne poradnie oraz instytucje, organizacje i stowarzyszenia, w których może uzyskać poradę i wsparcie.

1. Problemy chłopców związane z psychiką: • zwiększona agresja, nadpobudliwość i drażliwość, • skłonność do kłótni, bójek, • chęć imponowania i dominacji w grupie rówieśników. 2. Wzrost wulgarności języka i zachowań. 3. Wzmożone zainteresowanie sferą erotyczną (pornografia). 4. Ukierunkowanie energii: sport, realizacja pasji i zainteresowań. 5. Różne wzorce męskości (autorytety). 6. Odpowiedzialność za własny rozwój; samosterowanie i samowychowanie. 7. Poradnie, instytucje, które oferują pomoc w rozwiązywaniu problemów.

Rozmowa kierowana nt. problemów nastolatków. • Debata lub dyskusja. • Metoda sytuacyjna: praca z tekstem. • Praca z filmem. • Praca w parach: sporządzenie listy podmiotów oferujących pomoc z zasobów internetowych.

7

Pierwsze uczucia

Wymagania ogólne: III, IV Wymagania szczegółowe: II.1,4,8, III.1,3, VI.5,6,9

Uczeń potrafi: • opisać emocje towarzyszące młodzieńczym zauroczeniom, • określić rolę empatii w poznawaniu siebie nawzajem, • przedstawić komunikaty niewerbalne i werbalne i ich rolę w budowaniu bliższych relacji, • wymienić dojrzałe i niedojrzałe motywacje umawiania się na randki. Uczeń uświadomi sobie, że: • rozstania bywają bolesne, ale powinny być kulturalne.

1. Charakterystyka pierwszych uczuć, fascynacji, zauroczeń i emocji, które im towarzyszą. 2. Empatia i dokonywane wybory młodzieńczych związków. 3. Realistyczne i nierealistyczne oczekiwania wobec randek. 4. Nieudane randki i decyzje o rozstaniu. 5. Zakochanie a miłość.

• Emisja filmu; dyskusja po filmie. • Rozmowa kierowana nt. młodzieńczych fascynacji. • Metoda sytuacyjna: analiza różnych historii młodzieńczych miło- ści na podstawie listów i wypowiedzi dziewcząt /chłopców. • Praca w grupach: ćwiczenie 5 z 25 (wybór kandydatów na randki).

8

Przekazywanie życia (dla grupy dziewcząt)

Wymagania ogólne: V, VI Wymagania szczegółowe: I.1, III.7, IV.3, V.1,2

Uczennica potrafi: • określić funkcje współżycia seksualnego, • przedstawić zagadnienie odpowiedzialnego rodzicielstwa, • uzasadnić, dlaczego powołanie do życia nowego człowieka powinno być decyzją świadomą i odpowiedzialną, • wymienić warunki, które powinny być stworzone dla mającego się narodzić dziecka, • opisać działanie gruczołów płciowych i wytwarzanych przez nie hormonów. Uczennica uświadomi sobie, że: • podejmowanie decyzji o współżyciu seksualnym wiąże się z odpowiedzialnością nie tylko za siebie i drugą osobę, ale także za ewentualne poczęcie dziecka, • seksualność i intymność wymaga poważnego traktowania.

1. Dwie funkcje (cele) współżycia seksualnego. 2. Odpowiedzialne rodzicielstwo – zagadnienie, które wymaga wiedzy i świadomego wyboru rodziców. 3. Powołanie do życia nowego człowieka aktem wybranym w najdogodniejszym dla niego czasie. 4. Fizjologia prokreacji; działania gruczołów (gamet) żeńskich i męskich w procesie zapłodnienia. 5. Rola i działanie hormonów płciowych. 6. Charakterystyka płodności kobiety (cykliczna) i mężczyzny (stała).

• Rozmowa kierowana nt. funkcji współżycia seksualnego. • Praca w grupach. Mapa mentalna: „Świadoma decyzja o prokreacji to...”. • Wykład z prezentacją multimedialną o roli gruczołów płciowych i działaniu hormonów. • Rozmowa dydaktyczna nt. cech płodności męż- czyzny i płodno- ści kobiety oraz uwarunkowań zdrowia prokreacyjnego.

9

Przekazywanie życia (dla grupy chłopców)

Wymagania ogólne: V, VI Wymagania szczegółowe: I.1, III.7, IV.3, V.1,2

Uczeń potrafi: • określić funkcje współżycia seksualnego, • przedstawić zagadnienie odpowiedzialnego rodzicielstwa, • uzasadnić, dlaczego powołanie do życia nowego człowieka powinno być decyzją świadomą i odpowiedzialną, • wymienić warunki, które powinny być stworzone dla mającego się narodzić dziecka, • opisać działanie gruczołów płciowych i wytwarzanych przez nie hormonów. Uczeń uświadomi sobie, że: • podejmowanie decyzji o współżyciu seksualnym wiąże się z odpowiedzialnością nie tylko za siebie i drugą osobę, ale także za ewentualne poczęcie dziecka. • męskość to także zdolność przewidywania skutków działań również w sferze seksualnej.

1. Dwie funkcje (cele) współżycia seksualnego. 2. Odpowiedzialne rodzicielstwo – zagadnienie, które wymaga wiedzy i świadomego wyboru rodziców. 3. Powołanie do życia nowego człowieka aktem wybranym w czasie dla niego najdogodniejszym. 4. Fizjologia prokreacji; działania gruczołów (gamet) żeńskich i męskich w procesie zapłodnienia. 5. Rola i działanie hormonów płciowych. 6. Charakterystyka płodności kobiety (cykliczna) i mężczyzny (stała).

• Rozmowa kierowana nt. funkcji współżycia seksualnego. • Praca w grupach. Mapa mentalna: „Świadoma decyzja o prokreacji to...”. • Wykład z prezentacją multimedialną o roli gruczołów płciowych i działaniu hormonów. • Rozmowa dydaktyczna nt. cech płodności mężczyzny i płodności kobiety oraz uwarunkowań zdrowia prokreacyjnego.

10

Mężczyzna i kobieta. Układ rozrodczy (dla grupy dziewcząt)

Wymagania ogólne: III, V, VI Wymagania szczegółowe: II.3, III.1, V.2

Uczennica potrafi: • opisać przemiany w organizmie kobiety i mężczyzny, od których zależy ich płodność, • rozpoznać dwie fazy cyklu owulacyjnego kobiety, • wskazać w cyklu kobiety najważ- niejszy moment – owulację oraz wyróżnić fazę przed- i poowulacyjną, • skorelować wiedzę biologiczną dotyczącą fizjologii i endokrynologii z zaobserwowanymi zmianami w jej cyklu. Uczennica uświadomi sobie, że: • poznanie zmian, które zachodzą w jej organizmie, daje szansę na ekologiczny styl życia w małżeń- stwie, • współczesny człowiek może świadomie wybierać: czas na poczęcie dziecka lub czas na współżycie seksualne, kiedy do poczęcia dziecka nie dojdzie.

1. Budowa i działanie żeńskiego układu płciowego: • owulacja, • zmiany hormonalne w cyklu kobiety, • działanie estrogenów, • śluz szyjkowy, • odbudowa błony śluzowej, • fazy podstawowej temperatury ciała (PTC). 2. Dwie fazy cyklu kobiecego. 3. Budowa i działanie męskiego układu płciowego: • działanie hormonów, • wytwarzanie plemników.

• Wykład z prezentacją multimedialną. • Rozmowa kierowana nt. możliwo- ści dokonywania świadomych wyborów dot. prokreacji; współ- czesna wiedza daje możliwość rozpoznawania okresu płodnego i niepłodnego w cyklu kobiecym. • Debata: TAK czy NIE dla ekologii płodności.

11

Mężczyzna i kobieta. Układ rozrodczy (dla grupy chłopców)

Wymagania ogólne: III, V, VI Wymagania szczegółowe: II.3, III.1, V.2

Uczeń potrafi: • opisać przemiany w organizmie mężczyzny i kobiety, od których zależy ich płodność, • przedstawić funkcjonowanie mę- skiego układu rozrodczego, • omówić budowę i funkcjonowanie żeńskiego układu rozrodczego, • dokonać charakterystyki płodno- ści mężczyzny i kobiety. Uczeń uświadomi sobie, że: • poznanie zmian, które zachodzą w organizmie kobiety daje szansę na ekologiczny styl życia w małżeń- stwie, • współczesny człowiek może świadomie wybierać: czas na poczęcie dziecka lub czas na współżycie seksualne, kiedy do poczęcia dziecka nie dojdzie.

1. Budowa i działanie męskiego układu płciowego: • działanie hormonów, • wytwarzanie plemników. 2. Budowa i działanie żeńskiego układu płciowego.

• Wykład z prezentacją multimedialną. • Rozmowa kierowana nt. możliwości dokonywania świadomych wyborów dot. prokreacji; współczesna wiedza daje możliwość rozpoznawania okresu płodnego i niepłodnego w cyklu kobiecym. • Debata: TAK czy NIE dla ekologii płodności.

12

Czas oczekiwania

Wymagania ogólne: V, VI Wymagania szczegółowe: III.1,2, IV.1,4,5,6, V.1,2,7,8,9, VI.1

Uczeń potrafi: • opisać budowę komórki jajowej i plemnika oraz proces zapłodnienia, • przedstawić zmiany fizjologiczne w organizmie kobiety w czasie ciąży, • uzasadnić konieczność przestrzegania higienicznego trybu życia matki oczekującej dziecka, • omówić etapy rozwoju prenatalnego dziecka (zygota zarodek płód). Uczeń uświadomi sobie, że: • rodzice powinni od samego początku zapewnić dziecku jak najlepsze warunki życia i rozwoju.

1. Budowa komórki jajowej i plemnika; zapłodnienie. 2. Higiena ciąży: odżywianie, sen i ćwiczenia fizyczne matki. 3. Profilaktyka prekoncepcyjna; opieka lekarska; kwas foliowy. 4. Ciąża a używki: • Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS), • nikotyna, narkotyki a zdrowie dziecka. 5. Opieka ojca nad matką w ciąży i ich dzieckiem. 6. Pierwsze dziewięć miesięcy, czyli rozwój dziecka w łonie matki.

Wykład z prezentacją multimedialną. • Zajęcia w grupach z materiałami źródłowymi: higiena ciąży. • Ćwiczenie: „mówiąca ściana” ciąża a używki. • Praca z filmem: rozwój prenatalny człowieka. • Rozmowa kierowana nt. opieki ojca nad matką w ciąży i ich dzieckiem.

13

Pierwsze kroki w szczęśliwe dzieciństwo (dla grupy dziewcząt)

Wymagania ogólne: I, II, VI Wymagania szczegółowe: I.4, 5, 8, 9, 13, III.2, 3, 5, IV.1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, V.1, 7, 8, 9

Uczennica potrafi: • uzasadnić, dlaczego ważny jest w okresie ciąży kontakt matki z dzieckiem, • podać argumenty za uczestnictwem młodych rodziców w szkole rodzenia, • określić, czym jest naturalny poród i wskazać jego znaczenie dla dziecka, • wymienić korzyści karmienia naturalnego zarówno dla dziecka, jak i dla matki, • wskazać na znaczenie miłości rodziców do dziecka od pierwszych chwil jego życia, • opisać rolę członków rodziny w przyjęciu noworodka, również chorego, niepełnosprawnego. Uczennica uświadomi sobie, że: • macierzyństwo i ojcostwo jest darem i życiowym zadaniem, • miłość do dziecka jest bezwarunkowa.

1. Znaczenie więzi matki z dzieckiem we wczesnym okresie życia. 2. Szkoła rodzenia formą przygotowania do podjęcia ról matki i ojca. 3. Naturalny poród startem dziecka w życie „bez przemocy”. 4. Korzyści karmienia naturalnego. 5. Przyjęcie dziecka, również niepełnosprawnego, do rodziny.

Praca z tekstem źró- dłowym. • Rozmowa kierowana nt. więzi matki z dzieckiem od najwcześniejszych chwil życia. • Analiza informacji nt. szkół rodzenia (internet, ulotki). • Wyszukiwanie w cyfrowych źródłach informacji o porodzie naturalnym. • Praca z filmem edukacyjnym o karmieniu piersią. • Analiza wypowiedzi rodziców wychowują- cych dzieci niepełnosprawne.

14

Pierwsze kroki w szczęśliwe dzieciństwo (dla grupy chłopców)

Wymagania ogólne: I, II, VI Wymagania szczegółowe: I.4, 5, 8, 9, 13, III.2, 3, 5, IV.1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, V.1, 7, 8, 9

Uczeń potrafi: • przedstawić argumenty, dlaczego dla rozwijającego się w pierwszych 9 miesiącach życia dziecka ważna jest mi- łość i troska ojca, zarówno o dziecko, jak i o jego matkę, • podać argumenty za uczestnictwem młodych rodziców w szkole rodzenia, • określić rolę mężczyzny przy porodzie, • opisać rolę członków rodziny w przyjęciu noworodka, również chorego, niepełnosprawnego, • wskazać na znaczenie miło- ści rodziców do dziecka od pierwszych chwil jego życia. Uczeń uświadomi sobie, że: • ojcostwo jest szczęściem, ale i trudem, czyli poważnym życiowym zadaniem.

1. Znaczenie roli męża/ojca w opiece i trosce o rozwijające się dziecko i jego matkę. 2. Szkoła rodzenia formą przygotowania do podję- cia ról ojca i matki. 3. Naturalny poród startem dziecka w życie „bez przemocy”. 4. Razem czy osobno, czyli TAK czy NIE dla wspólnie przeżywanego porodu. 5. Przyjęcie dziecka, również niepełnosprawnego do rodziny. 6. Znaczenie więzi matki i ojca z dzieckiem we wczesnym okresie życia. 7. Miłość do dziecka oraz opieka nad nim wyrazem męskiej dojrzałości.

Burza mózgów nt. roli mężczyzny jako męża i ojca w sytuacji oczekiwania na dziecko. • Praca z materiałem źródłowym o roli szkół rodzenia dla przyszłych rodziców. • Rozmowa kierowana nt. naturalnego porodu. • Praca w grupach: metoda drzewa decyzyjnego – rola mężczyzny przy porodzie. • Pogadanka: rodzi się chore dziecko i... • Mapa mentalna: „Tato i szczęśliwe dziecko

15

Komunikacja w rodzinie

Wymagania ogólne: I, II, IV Wymagania szczegółowe: I.5,6,7,11,12, II.8, IV.8, VI.3,5

Uczeń potrafi: • przedstawić zasady otwartego i jednoznacznego komunikowania się, • omówić najważniejsze czynniki kontaktu międzyludzkiego, • określić rolę emocji i uczuć w życiu człowieka, • wymienić rodzaje uczuć, • nazywać swoje uczucia oraz wypowiadać je poprzez komunikat JA, • hierarchicznie usystematyzować swoje uczucia, • rozpoznawać uczucia w przekazie werbalnym i mowy ciała. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę pielęgnowania więzi rodzinnych i budowania bliskich relacji międzyludzkich, • potrzebę wyrażania uczuć oraz formowania postawy otwartości i zaufania do osób najbliższych.

1. Kontakt werbalny i niewerbalny w relacjach międzyludzkich. 2. Zasady otwartego i jednoznacznego komunikowania się z innymi. 3. Znaczenie rodzinnych rozmów. 4. Uczucia i ich rodzaje. 5. Komunikaty, które budują i które ranią (komunikat JA i komunikat TY).

Rozmowa kierowana nt. kontaktów werbalnych i niewerbalnych w relacjach z najbliż- szymi. • Wykład z prezentacją: zasady komunikowania się. • Burza mózgów: dlaczego emocje i uczucia są potrzebne? • Scenki dramowe z komunikatem JA i TY. • Emisja filmu „Uczucia i konflikty”; rozmowa po filmie.

16

Savoir-vivre, czyli zasady dobrego wychowania

Wymagania ogólne: II, IV Wymagania szczegółowe: I.7,12, IV.4

Uczeń potrafi: • zdefiniować pojęcie savoir–vivre’u, • wymienić sytuacje, w których stosowanie form grzecznościowych ułatwia kontakty społeczne i uwalnia od negatywnych emocji i konfliktów, • przedstawić różne postacie etykiety, • przedstawić zasady savoir- -vivre’u w konkretnych sytuacjach rodzinnych, towarzyskich i społecznych, • wymienić pięć zasad asertywności (sztuka dobrej odmowy), Uczeń uświadomi sobie, że: • kompromitujące zachowania są nietaktowne i utrudniają kontakty społeczne, • przestrzeganie dobrych manier to także troska o innych, aby czuli się dobrze w naszej obecności.

1. Krótka historia savoir- -vivre’u w polskiej literaturze i kulturze. 2. Normy grzecznościowe, które ułatwiają życie rodzinne i społeczne. 3. Etykieta towarzyska, biznesu i protokół dyplomatyczny, czyli wymagane procedury zachowań w określonych sytuacjach. 4. Sytuacje życiowe, które wymagają konkretnych zachowań, np. w szkole, teatrze, kinie, podczas przyjęć rodzinnych itp. 5. Kultura a korzystanie ze środków przekazu. 6. Asertywność – sztuka dobrej odmowy. 7. Lista kompromitujących zachowań. 8. Savoir-vivre filozofią miłości do drugiego człowieka.

Emisja filmu „W dobrym tonie!”. • Rozmowa kierowana nt. potrzeby norm grzecznościowych w życiu rodzinnym i społecznym. • Odczytanie i interpretacja wybranego utworu lub jego fragmentu z literatury polskiej nt. zasad dobrego wychowania. • Praca indywidualna: rozwiązanie testu „Dobre maniery w praktyce”. • Pogadanka: kulturalna odmowa, czyli pięć zasad asertywności. • Mówiąca ściana: „Wpadki” towarzyskie, czyli kompromitujące zachowania. • Rozmowa kierowana: savoir-vivre filozofią miło- ści do drugiego człowieka.

17

Utrata wolności. Zagrożenia. Uzależnienia chemiczne

Wymagania ogólne: IV, VII Wymagania szczegółowe: I.11, 13, II.6,7, IV.1,7, VI.6,8

Uczeń potrafi: • wymienić rodzaje uzależnień, • przedstawić czynniki ryzyka, które sprzyjają uzależnieniom, • omówić skutki palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania narkotyków i dopalaczy, • uzasadnić, że wartość życia jest najistotniejsza, • odmówić uczestnictwa w sytuacji, która prowadzi do uzależnienia. Uczeń uświadomi sobie, że: • jego zdrowie i przyszłość zależą od obecnych wyborów, • bez wypracowania postawy asertywnej łatwo może ulec naciskom grupy i wejść na drogę uzależnień.

1. Rodzaje uzależnień: chemiczne i behawioralne. 2. Czynniki ryzyka, które sprzyjają uzależnieniom. 3. Uzależnienie od substancji psychoaktywnych (tytoń, alkohol, narkotyki, dopalacze). 4. Wartość życia a używki. 5. Wypracowanie postawy asertywnej.

Rozmowa kierowana nt. rodzajów uzależ- nień. • Burza mózgów: czynniki ryzyka, które sprzyjają uzależnieniom. • Prezentacja wybranego filmu z serii „Mówię wam, nie warto”. • Dyskusja po filmie. • Mapa mentalna: „Wartość życia a używki”. • Ćwiczenie: jak odmawiać?

18

Uzależnienia behawioralne

Wymagania ogólne: IV, VII Wymagania szczegółowe: I.11, 13, II.6,7, IV.1,7, VI.6,8

Uczeń potrafi: • wymienić rodzaje uzależnień behawioralnych, • opisać objawy uzależnienia od komputera i internetu, • wymienić sygnały ostrzegawcze uzależniania od smartfona, • opisać, na czym polega wewnętrzny przymus robienia zakupów, • przedstawić problem samookaleczeń, • opisać niszczący wpływ pornografii. Uczeń uświadomi sobie, że: • oprócz czynników ryzyka, istnieją także czynniki chroniące przed uzależnieniami.

1. Uzależniania behawioralne: internet, smartfon, zakupy, autoagresja, pornografia. 2. Sygnały wskazujące na uzależ- nienia od komputera i internetu i ich skutki. 3. Fonoholizm sygnały ostrzegawcze. 4. Zjawisko zakupoholizmu; przyczyny; skutki. 5. Problem autoagresji. 6. Nieprawdziwy obraz ludzkiej seksualności w pornografii; jej uzależniający wpływ na psychikę młodego człowieka. 7. Czynniki chroniące, które osłabiają skłonność do popadania w nałogi.

• Burza mózgów nt. skłonności młodych ludzi do popadania w nałogi. • Rozmowa kierowana: sygnały wskazujące na uzależnienia od komputera, internetu, smartfona, pornografii. • Emisja filmu „Zagrożeni pornografią”. • Dyskusja po filmie. • Burza mózgów: jak wykorzystać i wzmocnić czynniki chroniące przed popadaniem w nałogi.

19

Ludzie drogowskazy

Wymagania ogólne: III, IV Wymagania szczegółowe: II.10, IV.7,9

Uczeń potrafi: • zdefiniować pojęcie autorytetu, • określić znaczenie autorytetu w życiu człowieka, • wymienić cechy osobowości, które budują autorytet, • odróżnić prawdziwe autorytety od pseudoautorytetów, • dokonać wyboru właściwego autorytetu, • przedstawić problem upadku autorytetu. Uczeń uświadomi sobie, że: • wybór autorytetu to samodzielna i ważna decyzja, • istnieją różnice między autorytetem a idolem.

1. Definicja pojęcia „autorytet”. 2. Rola autorytetów w życiu człowieka. 3. Wartości, zachowania, postawy, cechy osobowości, które budują autorytet. 4. Autorytet a idol. 5. Problem upadku niektórych autorytetów.

Rozmowa kierowana: próba zdefiniowania pojęcia „autorytet”. • Mapa mentalna: autorytet – cechy osobowo- ści i postaw. • Debata oksfordzka: autorytet a idol. • Rozmowa kierowana: dlaczego czasem autorytety upadają.

Lp.

Temat lekcji

Cele szczegółowe kształcenia i wychowania

1.

Budowanie relacji międzyosobowych

Uczeń potrafi: • scharakteryzować miłość jako postawę życzliwości i odpowiedzialności, • określić cechy osoby zakochanej, • nazwać emocje towarzyszące zakochaniu, • opisać miłość platoniczną, • uzasadnić, że możliwa jest droga do miłości od przyjaźni, • wskazać na różnice oczekiwań chłopców i dziewcząt w młodzieńczych związkach.

Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę wypracowania postawy empatii i życzliwości wobec innych.

2.

Na początek: zakochanie

Uczeń potrafi: • scharakteryzować miłość jako postawę życzliwości i odpowiedzialności, • określić cechy osoby zakochanej, • nazwać emocje towarzyszące zakochaniu, • opisać miłość platoniczną, • uzasadnić, że możliwa jest droga do miłości od przyjaźni, • wskazać na różnice oczekiwań chłopców i dziewcząt w młodzieńczych związkach.

Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę wypracowania postawy empatii i życzliwości wobec innych.

3.

O etapach i rodzajach miłości

Uczeń potrafi: • przedstawić etapy rozwoju miłości, • dokonać charakterystyki: • miłości warunkowej „jeżeli”, • ze względu na... „ponieważ”, • bezwarunkowej, czyli osobowej, • zaprezentować rodzaje miłości, • opisać postawę osoby kochającej miłością dojrzałą. Uczeń uświadomi sobie, że: • miłości można się uczyć i kształtować postawę dawcy.

4.

Rozwój psychoseksualny człowieka (lekcja dla grupy dziewcząt)

Uczennica potrafi: • przedstawić biologiczną determinację płci, • omówić znaczenie okresu dzieciństwa i środowiska rówieśniczego dla identyfikacji z własną płcią, • określić, czym jest kobiecość/męskość, • określić rolę uczuć i sposoby uzewnętrzniania, a także ich odbierania. Uczennica uświadomi sobie: • potrzebę akceptacji własnej płciowości, • znaczenie więzi emocjonalnych: przyjaźni, zakochania, miłości.

5.

Rozwój psychoseksualny człowieka (lekcja dla grupy chłopców)

Uczeń potrafi: • przedstawić biologiczną determinację płci, • omówić znaczenie okresu dzieciństwa i środowiska rówieśniczego dla identyfikacji z własną płcią, • określić, czym jest kobiecość/ męskość, • określić rolę uczuć i sposoby uzewnętrzniania, a także ich odbierania. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę akceptacji własnej płciowości, • znaczenie więzi emocjonalnych: przyjaźni, zakochania, miłości.

6.

Seksualność człowieka (lekcja dla grupy dziewcząt)

Uczennica potrafi: • scharakteryzować trzy poziomy seksualności człowieka, • przedstawić zagadnienie procesu dojrzewania człowieka w sferze seksualnej – przechodzenia od dominanty podkorowej do korowej, • określić, na czym polegają zagrożenia i szkody związane z niedojrzałym i nieodpowiedzialnym traktowaniem popędu seksualnego. Uczennica uświadomi sobie: • potrzebę wypracowania integracji seksualnej i odpowiedzialnego przeżywania własnej płciowości.

7.

Seksualność człowieka (lekcja dla grupy chłopców)

Uczeń potrafi: • scharakteryzować trzy poziomy seksualności człowieka, • przedstawić zagadnienie procesu dojrzewania człowieka w sferze seksualnej – przechodzenia od dominanty podkorowej do korowej, • określić, na czym polegają zagrożenia i szkody związane z niedojrzałym i nieodpowiedzialnym traktowaniem popędu seksualnego. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę wypracowania integracji seksualnej i odpowiedzialnego przeżywania własnej płciowości.

8.

Przedwczesna inicjacja seksualna (lekcja dla grupy dziewcząt)

Uczennica potrafi: • określić, czym jest przedwczesna inicjacja seksualna, • scharakteryzować związek między aktywnością seksualną a miłością, szacunkiem i odpowiedzialnością, • przedstawić skutki przedwczesnej inicjacji seksualnej, • wymienić argumenty biomedyczne, psychiczne, społeczne i etyczne za inicjacją seksualną w małżeństwie, • wskazać na problemy związane z przedmiotowym traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Uczennica uświadomi sobie: • potrzebę wypracowania postawy odpowiedzialności za wybory związane z aktywnością seksualną i miłością.

9.

Przedwczesna inicjacja seksualna (lekcja dla grupy chłopców)

Uczeń potrafi: • określić, czym jest przedwczesna inicjacja seksualna, • scharakteryzować związek między aktywnością seksualną a miłością, szacunkiem i odpowiedzialnością, • przedstawić skutki przedwczesnej inicjacji seksualnej, • wymienić argumenty biomedyczne, psychiczne, społeczne i etyczne za inicjacją seksualną w małżeństwie, • wskazać na problemy związane z przedmiotowym traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę wypracowania postawy odpowiedzialności za wybory związane z aktywnością seksualną i miłością.

10.

 Choroby przenoszone drogą płciową

Uczeń potrafi: • podać główne przyczyny szerzenia się chorób przenoszonych drogą płciową, • określić czynniki zwiększające ryzyko zakażenia, • wymienić czynniki chorobotwórcze, • dokonać charakterystyki jednostek chorobowych (rozwój, objawy), • wymienić sposoby prewencji chorób przenoszonych drogą płciową. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę abstynencji seksualnej do małżeństwa jako skutecznej ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową

11.

AIDS

Uczeń potrafi: • dokonać charakterystyki zakażenia HIV i choroby AIDS, • przedstawić historię epidemii AIDS w Polsce i na świecie, • wymienić sytuacje i zachowania, podczas których można zakazić się wirusem HIV, • omówić przebieg choroby AIDS, • opisać takie zachowania, które nie grożą zakażeniem się HIV. Uczeń uświadomi sobie, że: • swoboda seksualna jest zagrożeniem dla zdrowia a nawet życia człowieka.

12.

Metody rozpoznawania płodności (lekcja dla grupy dziewcząt)

Uczennica potrafi: • określić, na czym polega planowanie dzietności rodziny i jakie aspekty należy uwzględnić przy podejmowaniu decyzji prokreacyjnych, • wyjaśnić, na czym polega odpowiedzialność mężczyzny i kobiety za sferę seksualną i prokreację, • przedstawić fizjologię płodności i wymienić hormony warunkujące płodność kobiet i mężczyzn, • zaprezentować metody rozpoznawania płodności, ich przydatność w planowaniu rodziny i diagnostyce zaburzeń. Uczennica uświadomi sobie: • potrzebę wypracowania postawy odpowiedzialnego rodzicielstwa, • respektowania praw natury, ekologii rodziny

13.

Metody rozpoznawania płodności (lekcja dla grupy chłopców

Uczeń potrafi: • określić na czym polega planowanie dzietności rodziny i jakie aspekty należy uwzględnić przy podejmowaniu decyzji prokreacyjnych, • wyjaśnić, na czym polega odpowiedzialność mężczyzny i kobiety za sferę seksualną i prokreację, • przedstawić fizjologię płodności i wymienić hormony warunkujące płodność kobiet i mężczyzn, • zaprezentować metody rozpoznawania płodności, ich przydatność w planowaniu rodziny i diagnostyce zaburzeń. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę wypracowania postawy odpowiedzialnego rodzicielstwa, • respektowania praw natury, ekologii rodziny.

14.

Antykoncepcja i środki wczesnoporonne (lekcja dla grupy dziewcząt)

Uczennica potrafi: • podać definicję antykoncepcji i środków wczesnoporonnych, • wymienić rodzaje środków antykoncepcyjnych, • opisać mechanizm działania środków antykoncepcyjnych i wczesnoporonnych, • dokonać oceny stosowania poszczególnych środków w różnych aspektach, np. medycznym, ekologicznym i etycznym, • odróżnić działanie środka antykoncepcyjnego od wczesnoporonnego. Uczennica uświadomi sobie, że: • płodność i planowanie rodziny jest wspólną sprawą kobiety i mężczyzny; troska o zdrowie dotyczy ich obojga.

15.

Antykoncepcja i środki wczesnoporonne (lekcja dla grupy chłopców)

 Uczeń potrafi: • podać definicję antykoncepcji i środków wczesnoporonnych, • wymienić rodzaje środków antykoncepcyjnych, • opisać mechanizm działania środków antykoncepcyjnych i wczesnoporonnych, • dokonać oceny stosowania poszczególnych środków w różnych aspektach, np. medycznym, ekologicznym i etycznym, • odróżnić działanie środka antykoncepcyjnego od wczesnoporonnego. Uczeń uświadomi sobie: • że płodność i planowanie rodziny jest wspólną sprawą kobiety i mężczyzny; troska o zdrowie dotyczy ich obojga.

16.

Niepłodność i wielkie pragnienie dziecka.

Uczeń potrafi: • omówić główne funkcje płciowości, • określić, czym jest zdrowie prokreacyjne, • wskazać sposoby zapobiegania niepłodności, • omówić rodzaje technik sztucznego zapłodnienia i ich skuteczność, • przedstawić naprotechnologię jako sposób leczenia niepłodności, • scharakteryzować techniki sztucznego zapłodnienia, przedstawić ich konsekwencje medyczne i dokonać ich moralnej oceny. Uczeń uświadomi sobie: • że rodzicielstwo zastępcze lub adopcja może być źródłem satysfakcji i spełnienia w rodzicielstwie.

17.

Inicjacja seksualna. Czy warto czekać?

Uczeń potrafi: • wyjaśnić, na czym polega odpowiedzialność w sferze seksualnej, • przedstawić argumenty natury psychologicznej, zdrowotnej, społecznej i moralnej za inicjacją w małżeństwie, • rozwiać obiegowe mity dot. inicjacji seksualnej: „trzeba się sprawdzić”, argument „kota w worku”, „wszyscy tak robią”, „wystarczy tylko się zabezpieczyć” itp. Uczeń uświadomi sobie, że: • budowanie więzi między mężczyzną i kobietą wymaga wiedzy oraz przyjęcia i respektowania norm etycznych.

18.

Dojrzałość do małżeństwa

Uczeń potrafi: • uzasadnić, dlaczego okres narzeczeństwa jest istotny w przygotowaniu do małżeństwa, • wymienić i scharakteryzować rodzaje dojrzałości do małżeństwa, • omówić kryteria wyboru współmałżonka i podać motywy zawierania małżeństwa, • dokonać charakterystyki czynników warunkujących trwałość i powodzenie relacji małżeńskiej, • przedstawić wewnętrzne i zewnętrzne zagrożenia rodziny, • wymienić akty prawne chroniące życie małżeńskie i rodzinne. Uczeń uświadomi sobie: • potrzebę stwarzania w małżeństwie i rodzinie klimatu miłości, szacunku, troski i bezpieczeństwa.

19.

Wobec choroby, cierpienia i śmierci

Uczeń potrafi: • opisać sytuację rodziny, która troszczy się o osoby chore i niepełnosprawne, • zaproponować sposoby pomocy (wolontariat) rodzinie z potrzebami, • przedstawić sytuację rodziny, w której zmarło dziecko po lub przed urodzeniem, • opisać postawę członków rodziny wobec osoby umierającej, • przedstawić etapy przeżywania żałoby. Uczeń uświadomi sobie, że: • jest ogniwem w łańcuchu pokoleń i powinien zachować pamięć o przodkach.