Temat: Co mówi do nas liryk? — środki stylistyczne dzieła literackiego.
Celem zajęć będzie utrwalenie definicji i wskazanie potrzeby zastosowania środków stylistycznych dzieła literackiego.
Przypominamy:
Liryka
Najważniejsze cechy:
- Obecność podmiotu lirycznego, który przez monolog liryczny wyraża swe myśli i uczucia.
- Brak fabuły.
- Utwory liryczne najczęściej pisane są wierszem, występują w nich liczne środki stylistyczne – nie są to jednak warunki konieczne.
Podmiot liryczny — podmiot mówiący w utworze lirycznym, opowiadający o swoich emocjach, przeżyciach i poglądach. Ta fikcyjna osoba nie jest jednak tożsama z autorem, choć często wiąże się z jego doświadczeniami życiowymi. W rozpoznawaniu różnych typów podmiotu lirycznego przydatna jest np. analiza form czasowników i zaimków („ja” czy „my”? — liczba pojedyncza czy mnoga?) Ważne jest też miejsce podmiotu mówiącego w konkretnej sytuacji lirycznej.
Podmiot liryczny:
- Może występować w pierwszej osobie („ja” liryczne), przedstawiając swoje emocje i stany psychiczne – liryka bezpośrednia.
Przykłady: Hymn Słowackiego, Do losu Tuwima, Kołatka Herberta.
- Może nie ujawniać się, ukrywać za opisami np. krajobrazu (liryka opisowa), bezosobowymi refleksjami czy dialogiem – liryka pośrednia.
- Niekoniecznie musi występować w liczbie pojedynczej, czasem w wierszu wypowiada się jakaś zbiorowość, „my” liryczne — liryka podmiotu zbiorowego.
- Może przypominać narratora, tj. relacjonować jakieś wydarzenia, nie oceniając ich bezpośrednio – liryka narracyjna (odmiana liryki pośredniej).
- Może ukrywać się za maską pierwszoosobowej wypowiedzi jakiejś postaci (liryka maski inaczej liryka roli).
Różne odmiany liryki ze względu na tematykę:
- miłosna,
- religijna,
- filozoficzno-refleksyjna,
- patriotyczna,
- agitacyjno-polityczna.
Różne odmiany liryki ze względu na kształt monologu:
- liryka bezpośrednia,
- liryka pośrednia,
- liryka podmiotu zbiorowego,
- liryka inwokacyjna,
- liryka opisowa,
- liryka sytuacyjna (występuje bohater liryczny!),
- liryka liryka maski,
- liryka liryka roli (w dwu ostatnich wypowiada się jakaś fikcyjna postać).
Ważne gatunki:
pieśń, hymn, oda, elegia, erotyk, sonet, fraszka, epigramat, tren.
Przejdźmy do ćwiczeń:
https://epodreczniki.pl/a/grecka-lira-safona-tyrtajos-symonides-i-anakreont/D1HCqAb5A
Jest tu mnóstwo zadań, które pomogą Wam w przypomnieniu i utrwaleniu wiadomości.
Powodzenia!
Temat: Gatunki epickie.
Celem zajęć będzie powtórzenie i utrwalenie wiadomości o gatunkach epickich.
Przypomnijmy:
Należą do epiki te gatunki, których istotą jest opis, narracja, ogląd i prezentacja danych treści, a nie wyrażanie i eksponowanie uczuć – bo to jest domeną liryki, tak jak scena i podział na głosy, a brak narracji wyróżnia dramat.
EPOS
Był najważniejszym gatunkiem epickim zanim nie wyparła go powieść. Przejęty z antyku (od Homera) w literaturze polskiej zaowocował: barokową Transakcją wojny chocimskiej Wacława Potockiego i epokowym dziełem Adama Mickiewicza pt. Pan Tadeusz.
Główny i najpopularniejszy dziś gatunek epicki, można też powiedzieć, że różnorodny. Epoką powieści był pozytywizm – wówczas powstały Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, Lalka Bolesława Prusa, powieści historyczne Henryka Sienkiewicza. Późniejsze epoki rozwijały i unowocześniały powieść (Granica Gabrieli Nałkowskiej, Ferdydurke Witolda Gombrowicza, współczesne powieści Tadeusza Konwickiego, Czesława Miłosza).
NOWELA
– to krótki, lecz dość rygorystycznie zdefiniowany gatunek, także popularny w pozytywizmie. Lata 70. XIX w. nazywano wręcz „złotym okresem nowelistyki”. Ojcem nowelistyki jest Boccaccio – słynny twórca Dekameronu i teorii sokoła. Nowela silnie eksponuje podjęty wątek akcji, eliminuje natomiast tło, postacie poboczne i komentarze autora. Motyw centralny (element o kluczowym znaczeniu) jest z reguły umieszczony w tytule. Przykłady: Bolesław Prus Kamizelka, Powracająca fala, Eliza Orzeszkowa: A…B…C…, Dobra pani, Gloria victis.
Opowiadanie
– gatunek „swobodniejszy” niż nowela. Także krótki, zwykle jednowątkowy, lecz dopuszcza refleksję autorską, opis tła wydarzeń czy opis przyrody. Opowiadania pisał Stefan Żeromski – Zmierzch, Rozdziobią nas kruki, wrony, Doktor Piotr. Znane są obozowe opowiadania Tadeusza Borowskiego (Pożegnanie z Marią).
Uwaga! Powyższy zestaw nie wyczerpuje zbioru epickich gatunków, lecz wyłania najważniejsze.
Przejdźmy do ćwiczeń
https://slideplayer.pl/slide/2970104/
Wykonanie tego testu pomoże Wam w przypomnieniu i utrwaleniu wiadomości.
Powodzenia!
Temat: Epika, czyli opowieść narratora.
Celem naszych zajęć będzie powtórzenie i utrwalenie wiadomości o epice.
Przypominamy:
Epika jest jednym z trzech rodzajów literackich (obok liryki i dramatu ). Ukształtowała się z ustnych sag , podań , legend i mitów o przeszłości.
Cechy epiki
Rodzaje narracji
- pierwszoosobowa
- narrator jest uczestnikiem wydarzeń. Czasowniki są w pierwszej osobie liczby pojedynczej lub mnogiej, występują zaimki takie jak: mi, mnie, mój, ja. Taki narrator nazywany jest narratorem konkretnym.
- trzecioosobowa
- narrator przedstawia, komentuje przebieg wydarzeń, sam nie bierze udziału w wydarzeniach, jest narratorem wszechwiedzącym.
-
-
Składniki świata przedstawionego
czas i miejsce akcji fabuła bohaterowie (główni, drugoplanowi i epizodyczni)
Między światem przedstawionym a narratorem zachodzi określony stosunek, gdy narrator jest albo niewidoczny, albo uwidacznia swoje stanowisko, lub w skrajnych przypadkach traktuje fabułę jako pretekst do własnych przemyśleń i wypowiedzi.
Przejdźmy do ćwiczeń:
https://epodreczniki.pl/a/co-nazywamy-epika/DymGyGqMe
Jest tu mnóstwo zadań, które pomogą Wam w przypomnieniu i utrwaleniu wiadomości.
Powodzenia!
Temat: Neologizmy i ich rodzaje.
Celem naszych zajęć będzie powtórzenie i utrwalenie wiadomości o neologizmach.
Przypominamy:
Neologizm to inaczej nowotwór językowy; nowy wyraz, wyrażenie bądź zwrot, dotąd nie używany w naszym języku. Aby był poprawny, musi być utworzony według zasad słowotwórstwa w danym języku.
Neologizmy dzielimy przede wszystkim na:
- Neologizmy obiegowe – nazywają nowe przedmioty, zjawiska i sytuacje; przekazują nam informacje o nowych elementach rzeczywistości.
- Neologizmy artystyczne – tworzą je pisarze, poeci, by lepiej wyrazić swe odczucia, wrażenia i przeżycia. Są one przejawem ich inwencji twórczej i nieskrępowanej wyobraźni.
Na początek zajmijmy się neologizmami obiegowymi, ponieważ to nimi właśnie posługujemy się w naszych codziennych wypowiedziach.
Neologizmy obiegowe dzielimy na:
- słowotwórcze,
- znaczeniowe,
- frazeologiczne.
Neologizmy słowotwórcze
To takie, które zbudowane są z cząstek rodzimych lub początkowych elementów skrótów, np.:
- odrzut-owiec (od: odrzucać)
Mogą to być także złożenia cząstek obcych (np. mini-, super-): miniwieża, minisonda, supergwiazda.
Neologizmy znaczeniowe
To „stare”, dobrze znane wyrazy, które (dostosowując się do rzeczywistości) nabierają nowego znaczenia.
- Plomba – przestała być tylko terminem stomatologicznym, oznaczającym wypełnienie dziury w zębie. Teraz oznacza także nowy dom wbudowany pomiędzy dwa już istniejące, zwykle z powodu braku miejsca.
- Korek – nie jest już tylko zatyczką butelki wina czy szampana. Teraz to także wielkie nagromadzenie samochodów na ulicy, utrudniające swobodny i szybki przejazd samochodów.
Neologizmy frazeologiczne
To nowatorskie połączenia starych wyrazów.
- Wolna sobota – dziś wszystkie soboty są już wolne, ale kiedyś trzeba było chodzić do pracy sześć dni w tygodniu. I kiedy wprowadzono soboty bez pracy – nazwano je wolnymi.
- Zielone światło – W sygnalizacji świetlnej oznacza wolną drogę, możliwość swobodnego przejazdu. Słyszeliście jednak zapewne o zielonym świetle dla rolnictwa (edukacji, służby zdrowia itp.), czyli o specjalnych udogodnieniach, pierwszeństwie w realizacji czegoś.
Neologizmy artystyczne
W XX wieku dwóch było mistrzów neologizmów artystycznych. Leśmian i Białoszewski. Obaj, tworząc swoje teksty poetyckie, odwoływali się nie tylko do słowników i tekstów, ale przede wszystkim do własnej wyobrażni i języka mówionego, który zawsze jest bogatszy niż ten pisany.
Po co poetom neologizmy?
W poezji tworzenie nowych słów podyktowane jest:
- dążeniem do pewnego rodzaju odświeżenia środków leksykalnych,
- zwiększeniem ekspresji językowej,
- uzyskaniem nowych, ciekawych efektów brzmieniowych.
Przejdźmy do ćwiczeń:
https://epodreczniki.pl/a/do-wyboru-do-koloru---neologizmy-archaizmy-i-poetyzmy/DmM7ciwFV
Jest tu mnóstwo zadań, które pomogą Wam w przypomnieniu i utrwaleniu wiadomości.
Powodzenia!
Temat: Redagujemy wpis w pamiętniku.
Celem naszych zajęć będzie kształtowanie umiejętności redagowania wypowiedzi pisemnej - wpis do pamiętnika.
Przykład:
4 maja 2004, wieczór
Jutro moja chwila prawdy – egzamin. To chyba będzie cud, jeśli do tego czasu nie umrę! Rany, mam wrażenie, że nic nie umiem – totalnie nic! W głowie zamiast czegoś, co choć trochę przypominałoby mózg, sama sieczka – myli mi się Krasicki z Krasińskim, przestałam rozumieć mechanizm powstawania bryzy, że już nie wspomnę o wzorach… Ale będzie kicha! A najbardziej denerwuje mnie to, że ojciec znowu zacznie swoje gadanie – a nie mówiłem, trzeba było jeszcze więcej siedzieć w necie, zamiast się uczyć…
No dobra – co ma być, to będzie! Trzymaj za mnie kciuki, mój Pamiętniczku kochany – jutro się wszystko okaże!
O czym należy pamiętać:
Data – każdy zapis w pamiętniku musi mieć datę; dodatkowo może być też opatrzona dopiskiem typu: rano, wieczór.
Temat pamiętnika – to przede wszystkim Twoje odczucia. Pisz więc o tym, co Ci się przydarzyło, jak się czujesz, co myślisz, z czego się cieszysz, a czego obawiasz.
Język – swobodny, bliski potocznemu. Piszesz przecież dla siebie, nie sil się więc na literacki styl! Możesz używać gwary, wyrazów potocznych, wykrzyknień czy zabawnych powiedzonek.
Zwrot do adresata – możesz zastosować pewien chwyt: określić adresata swoich zwierzeń. Zrób pamiętniczek swoim przyjacielem, któremu się zwierzasz.
Przejdźmy do ćwiczeń. W tym celu odwiedźcie platformę
https://epodreczniki.pl/a/moj-pamietniku/DrMkqy0CD
Znajdziecie tu mnóstwo ćwiczeń, które pomagą Wam w powtórzeniu materiału.
Powodzenia!
Temat: Treść i zakres znaczeniowy wyrazu.
Celem naszych zajęć będzie utrwalenie wiadomośći o treści i zakresie znaczeniowym wyrazu.
Co sobie wyobrażasz, słysząc słowo „pies”? Jamnika, boksera, a może po prostu kundelka? Każdy z nich jest psem, ale przecież nie każdy pies musi być jamnikiem – jest przecież tyle innych ras! Wszystko zależy od treści i zakresu danego wyrazu.
Każdy wyraz coś nazywa – to oczywiste! Na jego znaczenie składa się treść i zakres. Wróćmy do naszego psa – każdy może go sobie inaczej wyobrazić, ale zawsze pies będzie miał pewne cechy wspólne, które odróżnią go chociażby od kota.
Im zakres nazwy jest szerszy, tym mniej dokładna jest jego treść.
Zobacz!
Możesz powiedzieć: Dostałem ssaka. Zakres wyrazu ssak jest bardzo szeroki, ale jego treść bardzo uboga, niewiele nam mówi. Mogłeś dostać chomika, świnkę morską, kota, psa, a może nawet małpkę! Jeśli użyjesz wyrazu o tak szerokim zakresie znaczeniowym, właściwie wiele się nie dowiemy.
Co innego, gdybyś powiedział: Dostałem ratlerka. Zakres tego wyrazu jest niewielki (bo mieści się w nim tylko ta jedna, określona rasa psa), ale za to ma bardzo szeroką treść. Od razu wiemy, jak wygląda Twój piesek – jest malutki, chudziutki i wiecznie się trzęsie.
Zobacz! To wyrazy o szerokim zakresie, ale ubogiej treści:
- mebel (ale jaki? Szafa, stołek czy wersalka?)
- płyn (równie dobrze może to być sok pomidorowy, woda z kranu, jak i płyn do mycia naczyń!)
- roślina (czyli sosna, róża, koniczyna i burak. Każda jest inna, ale przecież wszystkie są roślinami!)
Zobacz! Te wyrazy mają bardzo wąski zakres, ale najbogatszą treść:
- śrubokręt (od razu możesz sobie wyobrazić, jak wygląda to narzędzie i pomylisz go z innym)
- spodnie (to odzież, która ma dwie nogawki i włożysz ją na nogi)
- rap (gatunek muzyki)
Im szerszy jest zakres, tym więcej obejmuje wyrazów – pojazdem może być hulajnoga, rower, pociąg lub samochód. W momencie, kiedy zawęża się zakres wyrazu, jego treść jest coraz bogatsza, konkretniejsza – i tym samym coraz mniej przedmiotów może się do niego zakwalifikować. Ale jeśli komuś powiesz, że kupiłeś samochód, to zakres tego wyrazu i tak będzie za szeroki – nie wiadomo, czy kupiłeś trabanta, czy pontiaka. Kupiłem mercedesa – treść tego wyrazu jest na tyle bogata, że jeśli ktoś zna się na samochodach, bez trudu może sobie wyobrazić, co kupiłeś.
Zapamiętaj!
Im zakres nazwy jest szerszy, tym mniej dokładna jest jego treść. Natomiast im zakres będzie węższy, tym treść będzie bogatsza.
Przejdźmy do ćwiczeń!
Odwiedźcie stronę
https://learningapps.org/1114283
Powodzenia!
Temat: Zdania złożone współrzędnie.
Celem naszych zajęć będzie powtórzenie wiadomości o zdaniach złożonych współrzędnie.
Przypomnijmy:
Zdanie złożone współrzędnie
W zdaniu złożonym współrzędnie żadne ze zdań składowych nie określa drugiego, a zdania te wzajemnie się uzupełniają. W zależności od tego, w jakim stosunku wobec siebie pozostają treści zdań współrzędnych, rozróżniamy cztery typy zdań złożonych współrzędnie.
Typy zdań złożonych współrzędnie
1. łączne
Wypowiedzenie złożone współrzędnie łączne rozpoznajemy:
- po tym samym wykonawcy czynności
– Majka odrobi lekcje i pójdzie do koleżanki.
– Michał jest zdolny i uczy się dobrze.
- lub po tym, że zapisane w takich zdaniach czynności odbywają się niezależnie od siebie w tym samym czasie lub miejscu, np.
– Spacerowałem po mieście a Majka oglądała wystawy sklepów.
– Z jednej strony boiska dziewczyny rozmawiały, a z drugiej strony chłopcy grali w piłkę.
- Treść pierwszego zdania łączy się z treścią zdania drugiego, najczęściej za pomocą spójników: i, oraz, a, ani, ni, jak również, tudzież, zarazem, także, np.
. 1 2
Czytam książkę i słucham muzyki.
. 1 i 2
Wykres: ___________ ….. ___________
. 1. zdanie składowe 2. zdanie składowe
Zdania leżą na tym samym poziomie, co pokazuje, że nie są od siebie zależne.
2. rozłączne
- Wypowiedzenie złożone współrzędnie rozłączne rozpoznajemy po tym, że w zdaniach takich mówi się o czynnościach, które się wzajemnie wykluczają (nie mogą istnieć jednocześnie).
- To znaczy, że wykonawca czynności może i wykonuje tylko jedną z nich.
– Arek po przyjściu ze szkoły idzie na spacer z psem lub czyta gazety.
– Wieczorem będę oglądał film albo pójdę do kolegi.
– Idziesz z nami do kina czy zostajesz w domu?
– Idziesz, czy zostajesz?
Treść pierwszego zdania wyklucza treść zdania drugiego; najczęściej zdania składowe
połączone są spójnikami: albo, lub, czy, bądź, np.
. 1 2
. Czytam książkę albo słucham muzyki.
. 1 albo 2
Wykres: ___________ < ….. > ___________
. 1. zdanie składowe 2. zdanie składowe
Zdanie złożone współrzędnie
Zdanie złożone współrzędnie
W zdaniu złożonym współrzędnie żadne ze zdań składowych nie określa drugiego, a zdania te wzajemnie się uzupełniają. W zależności od tego, w jakim stosunku wobec siebie pozostają treści zdań współrzędnych, rozróżniamy cztery typy zdań złożonych współrzędnie.
Typy zdań złożonych współrzędnie
1. łączne
Wypowiedzenie złożone współrzędnie łączne rozpoznajemy:
- po tym samym wykonawcy czynności
– Majka odrobi lekcje i pójdzie do koleżanki.
– Michał jest zdolny i uczy się dobrze.
- lub po tym, że zapisane w takich zdaniach czynności odbywają się niezależnie od siebie w tym samym czasie lub miejscu, np.
– Spacerowałem po mieście a Majka oglądała wystawy sklepów.
– Z jednej strony boiska dziewczyny rozmawiały, a z drugiej strony chłopcy grali w piłkę.
- Treść pierwszego zdania łączy się z treścią zdania drugiego, najczęściej za pomocą spójników: i, oraz, a, ani, ni, jak również, tudzież, zarazem, także, np.
. 1 2
Czytam książkę i słucham muzyki.
. 1 i 2
Wykres: ___________ ….. ___________
. 1. zdanie składowe 2. zdanie składowe
Zdania leżą na tym samym poziomie, co pokazuje, że nie są od siebie zależne.
2. rozłączne
- Wypowiedzenie złożone współrzędnie rozłączne rozpoznajemy po tym, że w zdaniach takich mówi się o czynnościach, które się wzajemnie wykluczają (nie mogą istnieć jednocześnie).
- To znaczy, że wykonawca czynności może i wykonuje tylko jedną z nich.
– Arek po przyjściu ze szkoły idzie na spacer z psem lub czyta gazety.
– Wieczorem będę oglądał film albo pójdę do kolegi.
– Idziesz z nami do kina czy zostajesz w domu?
– Idziesz, czy zostajesz?
Treść pierwszego zdania wyklucza treść zdania drugiego; najczęściej zdania składowe
połączone są spójnikami: albo, lub, czy, bądź, np.
. 1 2
. Czytam książkę albo słucham muzyki.
. 1 albo 2
Wykres: ___________ < ….. > ___________
. 1. zdanie składowe 2. zdanie składowe
3. przeciwstawne
- Wypowiedzenie złożone współrzędnie przeciwstawne rozpoznajemy po tym, że treści zdań przeciwstawiają się sobie. Oznacza to, że mogą być w nich przeciwstawione różne osoby, cechy czy czynności.
– Wyszedłem wcześnie z domu, ale spóźniłem się do szkoły.
– Ty się śmiejesz, a jej jest przykro.
– Pokój Maćka jest mały lecz niezwykle przytulny.
– W Krakowie świeci słońce, natomiast w Warszawie pada deszcz.
– Dziewczęta były zmęczone, ale nie chciały zakończyć meczu.
– Ranek był bardzo chłodny, zaś wieczór okazał się bardzo ciepły.
- Treść pierwszego zdania przeciwstawia się treści zdania drugiego.
4. wynikowe
- Wypowiedzenie złożone współrzędnie wynikowe rozpoznajemy po tym, że treść zdania drugiego wynika z treści zdania pierwszego.
– Lubię fantastykę, więc pójdę do kina na „Władcę Pierścieni”.
– Byłem chory, dlatego nie mogłem przyjść do szkoły.
– Kościół był w remoncie, toteż nie mogliśmy go zwiedzić.
– Mamy wszystko przygotowane, zatem możemy zaczynać zawody.
– Chmurzy się, możemy zatem spodziewać się burzy.
W tego typu zdaniach zdania składowe najczęściej są połączone spójnikami: więc, zatem, toteż, dlatego, np.
. 1 2
Nauczyłam się, więc dostałam piątkę.
. 1 więc 2
Wykres: ___________ > ….. > ___________
. 1. zdanie składowe 2. zdanie składowe
Uwaga!
- Zdania złożone współrzędnie nie muszą być połączone spójnikiem. Mówimy wówczas o łączności bezpośredniej.
- Przecinka nie stawiamy przed spójnikami: i, oraz, albo, lub, ni, ani, bądź, tudzież,
!!! z wyjątkiem sytuacji, w których dany spójnik się powtarza, np.
Albo wybiorę się na spacer, albo pójdę do kina.
- Pamiętaj, że wykresy zdań składowych w zdaniu złożonym współrzędnie należy rysować na tym samym poziomie!
Przejdźmy do ćwiczeń!
Odwiedźcie stronę
https://epodreczniki.pl/a/zdanie-zlozone-wspolrzednie-a-zdania-zlozone-podrzednie/DmBh8n2mS
Jest tu mnóstwo zadań, które pomogą Wam w przypomnieniu i utrwaleniu wiadomości.
Powodzenia!
Temat: Pisownia wyrazów z j-i.
Celem naszych zajęć będzie przypomnienie i utrwalenie zasad pisowni wyrazów z j-i.
Przypomnijmy:
Literę i piszemy:
Zakończenie -ii piszemy:
Literę j piszemy tylko po s,c,z, wymawianych twardo.
Przejdźmy do ćwiczeń!
Odwiedźcie strony
https://www.ortograf.pl/dyktando/dyktando-klasa-vi-z-i-ii-i-ji
https://learningapps.org/1762268
Jest tu mnóstwo zadań, które pomogą Wam w przypomnieniu i utrwaleniu wiadomości.
Powodzenia!
Temat: Pisownia wielką literą.
Celem naszych zajęć będzie przypomnienie i utrwalenie zasad pisowni wielką literą.
Przypomnijmy:
Wielką literą piszemy nazwy własne, czyli:
W nazwach ludzi wielką literą stosujemy także przy zapisie:
- nazw mieszkańców planet: Ziemianin, Ziemianka, Marsjanin, Marsjanka,
- nazw mieszkańców kontynentów: Afrykanin, Azjatka, Australijczyk, Europejka,
- nazw mieszkańców państw, regionów, krain: Chińczyk, Francuz, Szwed, Kaszub.
Wielką literą piszemy nazwy geograficzne i miejscowe:
- nazwy kontynentów: Afryka, Ameryka Północna, Azja, Europa,
- nazwy państw: Rzeczpospolita Polska, Republika Czeska, Francja, Nowa Zelandia,
- nazwy regionów i krain geograficznych: Kujawy, Mazury, Nizina Mazowiecka, Pojezierze Pomorskie, Śląsk,
- nazwy oceanów, mórz, rzek, jezior: Ocean Atlantycki, Morze Śródziemne, Wista, Mamry,
- nazwy gór, wysp, półwyspów: Bieszczady, Góry Świętokrzyskie, Sycylia, Hel,
- nazwy miast i wsi: Kraków, Tomaszów Mazowiecki, Sokółka,
- nazwy ulic, placów, parków: ulica Długa, aleja Krakowska, plac Teatralny, plac Trzech Krzyży, Łazienki,
- nazwy budowli, zabytków i pomników: Brama Floriańska, Zamek Królewski, Wawel, Grób Nieznanego Żołnierza.
Zapamiętaj!
Wielką literą piszemy również:
- nazwy planet i gwiazd: Mars, Neptun, Ziemia, Gwiazda Polarna, Słońce,
- nazwy świąt: Boże Narodzenie, Dzień Matki, Nowy Rok, Święto Niepodległości, Wielkanoc;
- nazwy urzędów, szkół, organizacji: Ministerstwo Gospodarki, Uniwersytet Jagielloński,
I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Prusa, Związek Harcerstwa Polskiego.
Wielką literą piszemy:
- pierwsze wyrazy w tytułach książek i ich rozdziałów, utworów literackich, muzycznych, plastycznych, filmowych, teatralnych: Wesoła szkoła, Kajtkowe przygody, Lot trzmiela.
Psy i koty. Wieczór wigilijny;
- pierwsze wyrazy w nieodmiennych tytułach czasopism: Dookoła świata. Mówią wieki.
Po prostu. Żyjmy dłużej;
- wszystkie wyrazy (z wyjątkiem: i, na, o, w, z) w tytułach czasopism podlegających odmianie gramatycznej: Mój Pies, Elementarz z Bugsem, Świat Komiksu.
Wielkiej litery używamy w listach ze względów uczuciowych lub grzecznościowych, np.:
Małą literą zapisujemy:
- nazwy mieszkańców miast i wsi: gdańszczanin, paryżanka, wiedeńczyk, zalesianin,
- nazwy stanowisk: dyrektor, minister, prezydent, generał,
- nazwy miesięcy i dni tygodnia: wtorek, niedziela, luty, maj,
- nazwy województw: województwo mazowieckie, województwo małopolskie, województwo podlaskie,
- przymiotniki utworzone od nazw geograficznych i miejscowych: Afryka - afrykański,
Japonia - japoński, Kaszuby - kaszubski, Warszawa - warszawski,
- nazwy obrzędów i zwyczajów: andrzejki, mikołajki, śmigus-dyngus, walentynki
Przejdźmy do ćwiczeń!
Odwiedźcie stronę
https://epodreczniki.pl/a/wielka-czy-mala-litera-zawsze-dobrze-wybieraj/DjMQaemTw
Jest tu mnóstwo zadań, które pomogą Wam w przypomnieniu i utrwaleniu wiadomości.
Powodzenia!
Temat: Wypowiedzenia i ich rodzaje – powtórzenie i utrwalenie wiadomości.
Celem naszych zajęć będzie utrwalenie dotychczas poznanych wiadomości o wypowiedzeniach.
Warto przypomnieć, że:
Wypowiedzenie – to pewna skończona myśl, po której pojawia się kropka, pytajnik lub wykrzyknik (w formach pisanych) albo dłuższa pauza, zawieszenie głosu (w formach mówionych). Każde wypowiedzenie składa się z różnych części mowy połączonych ze sobą. Wypowiedzenia mogą być proste lub złożone, pisane lub mówione.
Ważne jest to, że wypowiedzenia coś komunikują, a więc mają swojego nadawcę i odbiorcę. Przeważnie za pomocą wypowiedzeń przekazujemy informacje, o coś pytamy, ale również wyrażamy nasze żądania lub emocje.
Dział gramatyki, w którym opisujemy wypowiedzenia, to składnia.
Mamy wiele typów wypowiedzeń. Na pytanie, jakie znamy wypowiedzenia, w pierwszym odruchu powiedzielibyśmy – zdania i równoważniki zdań. Tych rodzajów wypowiedzeń jest trochę więcej. Znajdujemy wśród nich:
· zdania,
· równoważniki zdań,
· wykrzyknienia,
· zawiadomienia.
Przejdźmy do ćwiczeń!
Odwiedźcie stronę https://epodreczniki.pl/a/wypowiedzenia-i-ich-rodzaje/DkmVVm6ja
Postarajcie się wykonać ćwiczenia 1,2 i 3.
Powodzenia!
Temat: Pisownia nie z różnymi częściami mowy.
Celem naszych zajęć będzie przypomnienie i utrwalenie zasad pisowni nie z różnymi częściami mowy.
Przypomnijmy:
Pisownia cząstki nie
Cząstkę nie piszemy razem:
- z rzeczownikami:
porządek - nieporządek,
szczęście – nieszczęście,
czytelnie - nieczytelnie,
- z przymiotnikami:
dobry - niedobry,
mądry - niemądry,
- z takimi wyrazami, jak:
dobrze - niedobrze,
mądrze - niemądrze,
- z takimi formami czasowników, jak:
niepalący, niewierzący, nieumyty.
Cząstkę nie piszemy osobno:
- z czasownikami:
nie krzycz, nie lubię, nie przyszliśmy
wyjątki:
- z formami przymiotników zakończonymi na szy, -sza, -sze:
lepszy - nie lepszy,
najlepszy - nie najlepszy,
- z takimi wyrazami, jak:
lepiej - nie lepiej,
najlepiej - nie najlepiej,
mądrzej - nie mądrzej,
najmądrzej - nie najmądrzej,
- z liczebnikami:
nie pięć, nie piętnastu, nie pierwszy,
wyjątek: niejeden (w znaczeniu wielu).
Przejdźmy do ćwiczeń!
Odwiedźcie stronę
https://epodreczniki.pl/a/nie-nie-jest-takie-zle-o-nie/D1sNi7sRx
Jest tu mnóstwo zadań, które pomogą Wam w przypomnieniu i utrwaleniu wiadomości.
Powodzenia!